Opinie, stanowiska, uchwały
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 05-03-25
- Data końca wydarzenia: 05-03-25
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 5 marca 2025 r.
w przedmiocie poselskiego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia nadużywania tymczasowego aresztowania oraz ochrony praw osób tymczasowo aresztowanych
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z poselskim projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia nadużywania tymczasowego aresztowania oraz ochrony praw osób tymczasowo aresztowanych, przekazanym do zaopiniowania przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z dnia 12 grudnia 2024 r. (znak: SPS-WP.020.302.6.2024), opiniuje projekt pozytywnie, zgłaszając poniższą uwagę.
Krajowa Rada Sądownictwa - co do zasady - popiera dążenie do reformy mającej na celu dostosowanie przepisów procedury karnej do standardów konstytucyjnych i międzynarodowych w zakresie ochrony praw człowieka oraz propozycję inicjatywy legislacyjnej mającej na celu zmniejszenie liczby przypadków nadużywania tymczasowego aresztowania oraz zapewnienie większej ochrony praw podejrzanych i oskarżonych.
Przedstawiony w projekcie szereg mechanizmów mających temu służyć, takich jak: automatyczne wyłączenie sędziego, który wcześniej orzekł o zastosowaniu lub przedłużeniu tymczasowego aresztowania z dalszego postępowania w tej samej sprawie, zwiększenie dostępności akt postępowania dla obrońcy i podejrzanego, zobowiązanie prokuratora do nakreślenia strategii procesowej związanej z zastosowaniem tymczasowego aresztowania (harmonogramu działań dowodowych oraz jego uzasadnienia), a także propozycja nowych środków zapobiegawczych mających zastąpić tymczasowe aresztowanie, takich jak areszt domowy i dozór elektroniczny, są w ocenie Rady dobrymi postulatami otwierającymi dyskusję na temat zmiany sposobu stosowania środków zapobiegawczych w ramach prowadzonych postępowań przygotowawczych i sądowych na środki mniej represyjne, a dostosowanymi do potrzeby realizacji celów postępowania karnego, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (dalej jako KPK) z zachowaniem zasad z art. 4-7 KPK.
Wątpliwość Krajowej Rady Sądownictwa budzi jednak postulowane przez Projektodawcę ograniczenie maksymalnego czasu trwania tymczasowego aresztowania w postępowaniu przygotowawczym do jednego miesiąca. Proponowana zmiana brzmienia art. 263 § 1 KPK, polegająca na zastąpieniu wyrazów „3 miesiące” wyrazem „miesiąc” prowadzić będzie do zbędnego ograniczenia zakresu uznaniowości sędziowskiej sądu pierwszej instancji w zakresie samodzielnego określania przez sąd pierwotnego okresu stosowania tymczasowego aresztowania z maksymalnie trzech miesięcy do jednego miesiąca.
Tego rodzaju ograniczenie - znacząco skracające okres, na jaki może być zastosowane tymczasowe aresztowanie w ramach pierwszego postanowienia wydawanego przez sąd - może przeczyć celom stosowania tego środka zapobiegawczego, gdyż okres jednego miesiąca może nie być każdorazowo wystarczający do dokonania odpowiedniej i oczekiwanej koncentracji materiału dowodowego w ramach postępowania przygotowawczego. W tym względzie zasadnym jest, w ocenie Krajowej Rady Sądownictwa, pozostawienie dotychczasowego rozwiązania albo jedynie jego modyfikacja polegająca na rozciągnięciu na prokuratora obowiązku przedstawiania sądowi harmonogramu planowanych czynności procesowych również przy okazji pierwszego orzeczenia o stosowaniu tymczasowego aresztowania, tak jak ma to miejsce w projektowanym art. 263 § 2 zdanie drugie KPK odnośnie do wniosków prokuratora o przedłużenie tymczasowego aresztowania ponad okres, o którym mowa w art. 263 § 1 KPK.
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 21-02-25
- Data końca wydarzenia: 21-02-25
STANOWISKO
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 21 lutego 2025 r.
w sprawie działań podjętych wobec Sądu Okręgowego w Warszawie
1. Sprzeciw wobec działań naruszających niezależność sądownictwa
Krajowa Rada Sądownictwa wyraża stanowczy sprzeciw wobec decyzji osoby pełniącej funkcję Prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie, podjętej za zgodą Ministra Sprawiedliwości, dotyczącej utworzenia przy XII Wydziale Karnym Sądu Okręgowego w Warszawie Sekcji Postępowania przygotowawczego oraz spraw o wydanie wyroku łącznego. Do Sekcji tej skierowano wszystkich sędziów orzekających w pionie karnym I instancji Sądu Okręgowego w Warszawie, powołanych na stanowisko sędziego po 2018 r., przy jednoczesnym delegowaniu przez Ministra Sprawiedliwości pięciu sędziów sądów rejonowych do wykonywania obowiązków orzeczniczych w ich miejsce. Decyzja ta skutkuje ograniczeniem kompetencji dziesięciu sędziów Sądu Okręgowego w Warszawie w zakresie rozpoznawania spraw karnych, co stanowi ingerencję w istotę ich służby sędziowskiej oraz narusza zasady niezależności sądownictwa oraz niezawisłości sędziowskiej, określonych w art. 10 ust. 1, art. 173 oraz art. 178 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Szczególną uwagę zwraca fakt pozbawienia prawa do orzekania sędziów powołanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, którzy na mocy art. 180 ust. 1 Konstytucji RP są nieusuwalni, oraz zastąpienie ich sędziami delegowanymi przez Ministra Sprawiedliwości, podlegającymi możliwości odwołania bez określonej procedury odwoławczej. Taki mechanizm narusza konstytucyjną gwarancję prawa obywateli do rozpoznania sprawy przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą, zgodnie z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Instytucja delegacji sędziów, w przedstawionym kształcie, nie zapewnia wystarczających ustrojowych gwarancji niezawisłości, co rodzi wątpliwości co do zgodności z porządkiem konstytucyjnym.
Dodatkowo wskazuje się, że nieprawomocny charakter podziałów czynności, na podstawie których dokonano przydziału spraw w wyżej wskazanej sekcji, jest sprzeczny z art. 22a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz. U. z 2024 r. poz. 334, ze zm.). W konsekwencji istnieje ryzyko, że orzeczenia wydane w pionie karnym Sądu Okręgowego w Warszawie mogą zostać uznane za dotknięte bezwzględną przyczyną odwoławczą w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego, tj. nienależytą obsadą sądu, co może prowadzić do istotnych skutków procesowych i naruszenia interesów stron postępowania, w tym osób pokrzywdzonych przestępstwami. Brak podstaw traktatowych do ingerencji organów Unii Europejskiej w kształtowanie ustroju sądów państw członkowskich nie zmienia faktu, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zakwestionował zgodność z prawem UE delegacji pionowych dokonywanych przez Ministra Sprawiedliwości.
2. Uwagi dotyczące kryteriów organizacji sekcji
Krajowa Rada Sądownictwa wskazuje na brak spójności i logicznego uzasadnienia przyjętych kryteriów organizacji ww. sekcji. Sprawy o wydanie wyroku łącznego oraz zażalenia na postanowienia prokuratora w przedmiocie odmowy wszczęcia lub umorzenia postępowania przygotowawczego tj. spraw z wykazu „Kp” w oczywisty sposób wchodzą w zakres sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Jednocześnie sędziowie przeniesieni do sekcji zachowują kompetencje do orzekania w sprawach przydzielonych im przed jej utworzeniem, co podważa zasadność wprowadzonego podziału kompetencji i rodzi wątpliwości co do rzeczywistych celów tych działań.
3. Wezwanie do działań naprawczych
Krajowa Rada Sądownictwa wzywa Ministra Sprawiedliwości do niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do przywrócenia stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności z zasadami Konstytucji RP oraz ustawą - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Podkreśla się konieczność zapewnienia pełnej realizacji zasady niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądownictwa jako fundamentów porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej.
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 10-02-25
- Data końca wydarzenia: 10-02-25
OPINIA
PREZYDIUM KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 10 lutego 2025 r.
do projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r. (druki 923 i 943) w zakresie poprawek nr 1, 3 i 4 zgłoszonych w trakcie drugiego czytania w dniu 22 stycznia 2025 r.
- Opinia nie stanowi zmiany dotychczasowego stanowiska Krajowej Rady Sądownictwa co do niedopuszczalności zmian ordynacji wyborczych, szerzej prawa wyborczego w okresie 6 miesięcy poprzedzających dzień wyborów, a tym samym co do niedopuszczalności procedowania przedmiotowego projektu ustawy.
- Opinia uzupełnia stanowisko Rady w zakresie radykalnie zmienianego mechanizmu wyłaniania składu sędziowskiego Sądu Najwyższego do orzekania w przedmiocie ważności wyborów prezydenckich w 2025 r., mechanizmu wprowadzanego dopiero poprawkami 1, 3 i 4 zgłoszonymi w trakcie drugiego czytania projektu ustawy w dniu 22 stycznia 2025 r., a które to rozwiązanie nie zostało ujęte w pierwotnym projekcie aktu.
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 22-01-25
- Data końca wydarzenia: 22-01-25
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 22 stycznia 2025 r.
w przedmiocie projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości zryczałtowanej równowartości wydatków w sprawach z oskarżenia prywatnego (B874)
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wysokości zryczałtowanej równowartości wydatków w sprawach z oskarżenia prywatnego (B874), przekazanym przy piśmie Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości z dnia 10 stycznia 2025 r. (znak: DL-I.401.20.2024), opiniuje projekt pozytywnie, nie zgłaszając do niego uwag.
WP.420.5.2025
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 22-01-25
- Data końca wydarzenia: 22-01-25
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 22 stycznia 2025 r.
w przedmiocie poselskiego projektu ustawy o niekaraniu ochotników broniących wolności i niepodległości Ukrainy
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z poselskim projektem ustawy o niekaraniu ochotników broniących wolności i niepodległości Ukrainy, przekazanym przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z dnia 13 grudnia 2024 r. (znak: SPS-WP.020.303.6.2024), opiniuje projekt pozytywnie, nie zgłaszając do niego uwag.
WP.420.114.2024
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
Strona 4 z 98
