Opinie, stanowiska, uchwały
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 27-06-24
- Data końca wydarzenia: 27-06-24
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 27 czerwca 2024 r.
w przedmiocie projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny i projektu ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny przedstawionym przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z dnia 14 listopada 2023 r. (znak: SPS-WP.020.3.7.2023) wraz z autopoprawką przedstawioną przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z dnia 23 listopada 2023 r. (znak: SPS-WP.020.3.13.2023) oraz poselskim projektem ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży przedstawionym przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z dnia 20 listopada 2023 r. (znak: SPS-WP.020.2.5.2023), opiniuje projekty negatywnie i zgłasza poniższe uwagi.
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektami ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz projektem ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży, negatywnie ocenia przedmiotowe propozycje, jako zmierzające nie tylko do przekreślenia obecnego stanu prawnego, ale idące bardzo daleko w kierunku radykalnej zmiany regulacji „prawa aborcyjnego”. Warto zwrócić uwagę, że regulacje te, zamieszczone zarówno w ustawie z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach przerywania ciąży (t. jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1575) [dalej: o planowaniu rodziny], w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r., Kodeks karny (t. jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 17), ale też w innych aktach prawnych już w przeszłości wywoływały gorące kontrowersje. Pierwszy z projektów w pierwszej wersji sprowadza się do odrzucenia zmian wynikających z orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 maja 1997 r. (sygn. akt K 26/96) oraz z dnia 22 października 2022 r. (sygn. akt K 1/20). W orzeczeniach tych TK, jako niezgodne z konstytucją uznał przerywanie ciąży ze względów „społecznych” oraz eugenicznych. Proponowane rozwiązania sprzeczne są więc z ustawą zasadniczą i chociażby tylko z tego powodu nie zasługują na akceptację. Naruszając aksjologiczno-prawny system państwa zapisany w konstytucji i obowiązujący na mocy konsensusu społeczno-politycznego, stworzonego w trakcie uchwalania ustawy zasadniczej ewidentnie wykraczają poza jego granice. Projekt zawiera również tzw. autopoprawkę, a w istocie odmienną i skrajnie radykalną wersję przepisów, łamiącą aktualne ramy „prawa aborcyjnego”. Zasadniczo proponuje się możliwość przerywania ciąży na życzenie kobiety do 6 miesiąca życia płodu ludzkiego, co jest kontrowersyjne nawet w tych systemach prawnych, w których zdecydowano się wprowadzić liberalne rozwiązania. Również radykalna jest propozycja depenalizacji wykonywania aborcji, a także podżeganie i pomocnictwo do takiego czynu przez osobę najbliższą dla matki dziecka, które osiągnęło już niemal pełny rozwój w łonie kobiety (powyżej 6 miesiąca).
Nie w pełni zgodne z tym projektem są propozycje zawarte w projekcie ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży, które z kolei zmierzają do wykreślenia art. 152 k.k., penalizującego aborcję za zgodą kobiety ciężarnej, ale wbrew przepisom ustawy, niezależnie od tego, jak zaawansowana jest ciąża, a ograniczenia w tym zakresie dotyczą wyłącznie sytuacji, gdy dziecko osiągnęło już 3 miesiąc życia, pomijając jednak tzw. względy społeczne, tradycyjnie funkcjonujące w polskim prawodawstwie. Według projektu aborcja dopuszczalna byłaby w sytuacji, gdy zagraża życiu lub zdrowiu - także zdrowiu psychicznemu - co jest swoistym ewenementem. W jaki sposób bowiem odpowiedzialnie można orzec, że stan taki istnieje realnie. W konsekwencji proponuje się przesłankę o nieweryfikowalnych podstawach, a w istocie dającą pełną dowolność interpretacyjną.
Krajowa Rada Sądownictwa nie czuje się uprawniona do oceny rozwiązań dotyczących przepisów o charakterze medycznym, tym niemniej łatwo zauważyć, że całość propozycji nakierowana jest na podważenie aktualnego ładu, wypracowanego przez dekady obowiązywania ustawy o planowaniu rodziny. Nie przekonuje uzasadnienie odwołujące się do wzorców podobnych rozwiązań obowiązujących w krajach Europy. Jakkolwiek trudno zaprzeczyć, że sytuacja kobiet w ciąży tylko w nieznacznym stopniu rożni się w zależności od państwa w którym zamieszkuje, to nie można pomijać, że bardzo różne są uwarunkowania społeczno-kulturowe obowiązujące w danym społeczeństwie. Istniejący w naszym kraju system wartości ma korzenie chrześcijańskie, dlatego przedmiotowe propozycje godzą w jego podstawy i prowokują radykalizmem pomysłów o proweniencji skrajnie lewicowej. Projekt posługuje się przy tym szczególnym uzasadnieniem; zmierzając do zburzenia istniejącego ładu prawnego, powołuje się na realizację wartości konstytucyjnych. W lakonicznym uzasadnieniu wskazuje się na prawo do samostanowienia i ochrony zdrowia związanego z przyrodzoną godnością ludzką rozumianego bardzo jednostronnie. Jak należy sądzić, to w imię przyrodzonej godności każdego człowieka, projektodawcy domagają się prawa do wykonywania aborcji ukształtowanej istoty ludzkiej, bez jakichkolwiek powodów. Ma to służyć rzekomo realizacji jednego z praw podmiotowych kobiety. Otóż, nie istnieje prawo do przerywania ciąży. Nie zostało ono wskazane w żadnym akcie prawnym, a wywodzenie go z innego źródła stanowiłoby pogwałcenie praw natury. Projektodawcy odwołując się do tych samych wartości, które posłużyły uzasadnieniu zmian w ustawie o planowaniu rodziny, dokonanych wspomnianymi już wyrokami TK, dążą nie tylko do ich przekreślenia. W imię realizacji „prawa do życia, najwyższego osiągalnego poziomu zdrowia fizycznego i psychicznego, korzystania z postępu naukowego i jego realizacji, a także prawa do samostanowienia oraz do wolności od tortur, nieludzkiego, okrutnego i poniżającego traktowania”, projekty proponują rozwiązania skutkujące uprzedmiotowieniem człowieka, nie tylko jeszcze nienarodzonego, ale i kobiety ciężarnej. Pozbawia się jakiejkolwiek ochrony dziecko poczęte, a kobietę naraża na presje otoczenia pozbawionego jakichkolwiek hamulców. Stanowi to wyraz nihilizmu i pogardy dla życia ludzkiego. Epatując przypadkami utrudnień w realizacji obowiązujących przepisów w dostępie do legalnej aborcji, zapomina się o potrzebie uwzględnienia także tych sytuacji, gdy matka poddawana jest presji - także osób najbliższych - żądających rozwiązania „problemu” jaki w ich mniemaniu stwarza ciąża. Zakwestionowanie etyczno-religijnych norm rozwoju życia ludzkiego, spycha kobietę na pozycję nosicielki ciąży, obdzierając ją z godności ludzkiej.
Swego rodzaju dopełnieniem tak zarysowanego modelu liberalnej polityki w obszarze urodzeń, jest wspomniany już projekt ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży. Kontrowersje budzi szczególny sposób wkomponowania aborcji farmakologicznej w system ochrony zdrowia, polegający na stworzeniu różnego rodzaju mechanizmów wymuszenia czy to środków poronnych, czy wykonania zabiegu w placówkach służby zdrowia. Tak bezprecedensowe wkraczanie w sferę wolności sumienia lekarzy nasuwa skojarzenia z systemem, którego ideologicznymi spadkobiercami są autorzy projektu. Można oczekiwać, że restrykcje, jakie mają spotkać placówki medyczne respektujące prawa lekarzy do wyrażania swoich przekonań, staną się przedmiotem postępowań sądowych, co uzasadnia krytyczne stanowisko Krajowej Rady Sądownictwa.
Na koniec trzeba zauważyć, że skoro zdaniem projektodawców obecnie znaczna część zabiegów przerywania ciąży odbywa się przy użyciu „bezpiecznych” metod farmakologicznych, tak daleko idąca liberalizacja prawa, nie tylko karnego, nie znajduje uzasadnienia i wyraźnie pokazuje intencje twórców projektów; chcą „testować” radykalne pomysły ideologiczne. Krajowa Rada Sądownictwa z całą mocą chce jednak podkreślić, że prawo nie może pozostawać na usługach określonego, swoistego pojmowania rzeczywistości, lecz wyrażać akceptowalne społecznie zasady, posadowione w znacznej odległości od koncepcji środowiska firmującego niniejszy projekt.
WP.420.99,100,105.2023
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 21-06-24
- Data końca wydarzenia: 21-06-24
UCHWAŁA Nr 365/2024
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 19 czerwca 2024 r.
Krajowa Rada Sądownictwa wyraża głębokie zaniepokojenie działaniami Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego, który wystąpił z zamiarem odwołania kolejnych prezesów i wiceprezesów sądów, w tym Sądu Okręgowego w Warszawie, jednocześnie zawieszając ich w wykonywaniu obowiązków służbowych. Krajowa Rada Sądownictwa z całą mocą podkreśla, że wszczęcie przez Ministra Sprawiedliwości procedury odwołania prezesa i wiceprezesów stanowi naruszenie nakazu powstrzymania się przez Ministra Sprawiedliwości od dokonywania czynności na podstawie art. 27 § 5 i art. 27 § 5a ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 334 ze zm,), wynikającego z postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 kwietnia 2024 roku, sygn. K 2/24.
Krajowa Rada Sądownictwa stwierdza, że zawieszenie kierownictwa Sądu Okręgowego w Warszawie w wykonywaniu obowiązków służbowych zbiegło się w czasie ze złożeniem do Sądu Okręgowego w Warszawie przez podległą Ministrowi Sprawiedliwości- Prokuratorowi Generalnemu Prokuraturę Krajową wniosku o przedłużenie tymczasowego aresztowania wobec osób pozbawionych wolności w sprawie pozostającej w zainteresowaniu politycznym Ministra Sprawiedliwości.
Krajowa Rada Sądownictwa wzywa Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego do respektowania obowiązującego porządku prawnego, w tym mocy powszechnie obowiązującej orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, wynikającej z art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, wycofania się z naruszających prawo aktów samowoli oraz zaprzestania działań mogących naruszać niezawisłość sędziów i niezależność sądów, gwarantowane w art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP.
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 15-05-24
- Data końca wydarzenia: 15-05-24
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 15 maja 2024 r.
w przedmiocie projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz zakresu rozpoznawanych przez nie spraw
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz zakresu rozpoznawanych przez nie spraw, przekazanym do zaopiniowania przy piśmie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 lutego 2024 r. (znak: DLPC-V.4190.15.2023; nr w wykazie prac legislacyjnych: B801), nie zgłasza do niego uwag.
WP.420.8.2024
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 10-05-24
- Data końca wydarzenia: 10-05-24
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 10 maja 2024 r.
sprawie rządowego projektu ustawy - o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem ustawy - o zmianie ustawy - Kodeks kamy oraz niektórych innych ustaw (znak: DLPK-I.400.2.2024) opiniuje projekt pozytywnie zgłaszając jednocześnie zastrzeżenia w przedmiocie pozostawienia przez projektodawcę w obrocie prawnym fakultatywności przepisów dotyczących orzeczenia konfiskaty mienia lub nawiązki.
Ustawą z dnia 7 lipca 2022 roku o zmianie ustawy - Kodeks kamy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2022 r. poz. 2600) wskrzeszono w kodeksie karnym instytucje konfiskaty mienia w postaci konfiskaty pojazdu mechanicznego (nazwaną przepadkiem) i to również na poziomie lex imperativus, która weszła w życie z dniem 14 marca 2024 roku.
Konfiskata mienia zniesiona została w marcu 1990 roku w wyniku nowelizacji kodeksu karnego z 1969 roku i nie powróciła w kodeksie karnym z roku 1997.
Obecna propozycja zmierza do częściowego odwrócenia stanu prawnego sprzed 14 marca 2024 roku. Projektodawca proponuje zniesienie przepisów imperatywnych pozostawiając jednakże fakultatywność w zakresie orzekania konfiskaty mienia lub w przypadku ziszczenia ściśle reglamentowanych przesłanek dotyczących przeciwwskazań do orzekania konfiskaty, orzeczenie nawiązki.
Niewątpliwie uregulowanie de lege lata budziło i budzi istotne wątpliwości natury konstytucyjnej. Dotyczą one wzorców konstytucyjnych z art. 2 i 32.
Wprawdzie konfiskata mienia nie jest karą, zatem nie dotyczą tej instytucji dyrektywy jej wymiaru, jednakże stanowi specyficzną, szczególną sankcję zależną od wartości pojazdu.
W tym stanie rzeczy o dolegliwości za popełniony czyn nie decydują przesłanki ustawowe lecz wartość pojazdu, będącego niejednokrotnie istotnym składnikiem mienia sprawcy.
Nie może ujść uwadze, że jest jedną z ważniejszych zasad zapisanych w Konstytucji RP jest zasada proporcjonalności oraz ochrona własności. Jako sprzeczną z powyższymi zasadami należy uznać możliwość wymierzania kary bez związku z czynem.
Polskie prawo nie zna kar nieoznaczonych, a tak należy traktować konfiskatę pojazdu o wartości zależnej jedynie od materialnej sytuacji ukaranego.
Konfiskata słusznie zniknęła w momencie, gdy zdecydowano się na odejście od represyjnego prawa PRL-u godzącego w ich mienie oraz skierowano się do kierunku zasad, zgodnie z którymi, wolność osobista i własność winna podlegać jedynie zrozumiałym i racjonalnym ograniczeniom. Należy zatem podkreślić, że konfiskata pojazdu jest wyrazem odejścia od tych reguł.
Dotyczy to każdej konfiskaty niezależnie od tego czy jest ona imperatywem czy też pozostaje w dyspozycji sędziego.
Zdaniem Rady obecna propozycja słusznie eliminuje uregulowania wyjęte z zakresu sędziowskiej uznaniowości, jednocześnie nie zmierza konsekwentnie do unicestwienia problemu.
Rada wskazuje, że pozostawienie możliwości orzeczenia konfiskaty mienia, wprawdzie w mniejszym stopniu, jednakowoż również istotnie, budzi wątpliwości co do ich zgodności z przywołanymi wzorcami konstytucyjnymi.
W proponowanym stanie prawnym adresat normy nie będzie miał informacji w zakresie precyzyjnie podanej reakcji sądu znajdującej oparcie w znanych i czytelnych kryteriach.
Zatem, w świetle powyższego, postulat de lege ferenda jest oczywisty; należy zrezygnować z instytucji przepadku pojazdu mechanicznego w okolicznościach kryminalizowanych w art. 44b § 1 k.k. i art. 178a § 5 k.k.
WP.420.35.2024
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 09-05-24
- Data końca wydarzenia: 09-05-24
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 9 maja 2024 r.
w przedmiocie projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, przekazanym do zaopiniowania przy piśmie Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (znak: DLPC-V.4190.8.2024), opiniuje projekt pozytywnie.
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
WP.420.34.2024
Strona 1 z 85
