Opinie, stanowiska, uchwały
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 20-11-24
- Data końca wydarzenia: 20-11-24
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 20 listopada 2024 r.
w przedmiocie projektu ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Wjazdu/Wyjazdu (druk sejmowy nr 722)
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Wjazdu/Wyjazdu (druk sejmowy nr 722), przekazanym przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z 14 października 2024 r. (znak: SPS-WP- 020.235.4.2024), opiniuje projekt pozytywnie nie zgłaszając uwag.
WP.420.85.2024
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 20-11-24
- Data końca wydarzenia: 20-11-24
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 20 listopada 2024 r.
w przedmiocie projektu ustawy o zmianie ustawy o działaniach antyterrorystycznych i ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (UC37)
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem ustawy o zmianie ustawy o działaniach antyterrorystycznych i ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, przekazanym do zaopiniowania przy piśmie Zastępcy Kancelarii Sejmu z dnia 11 września 2024 r. (znak: SPS-WP.020.214.4.2024; nr w wykazie prac legislacyjnych: UC37), opiniuje go pozytywnie z poniższymi uwagami.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o działaniach antyterrorystycznych oraz ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu wprowadza szereg przepisów mających na celu dostosowanie polskiego prawa do unijnych regulacji zawartych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/784 z dnia 29 kwietnia 2021 r. w sprawie przeciwdziałania rozpowszechnianiu w Internecie treści o charakterze terrorystycznym, które dotyczy przeciwdziałania rozpowszechnianiu treści o charakterze terrorystycznym w intemecie. Zgodnie z uzasadnieniem projektu kluczowym celem zmian jest zwiększenie efektywności w usuwaniu takich treści, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednich mechanizmów ochrony praw podstawowych, takich jak wolność wypowiedzi i informacji.
Podstawą proponowanych regulacji jest nadanie Szefowi ABW uprawnień do wydawania nakazów usuwania treści terrorystycznych oraz ich monitorowania. Mechanizm ten przewiduje, że dostawcy usług hostingowych będą zobowiązani do realizacji nakazów w ciągu jednej godziny, co wpisuje się w unijny wymóg natychmiastowej reakcji na zagrożenia. Projekt ustawy zakłada możliwość wydawania decyzji administracyjnych dotyczących wskazywania dostawców narażonych na treści terrorystyczne, a także nakładania kar finansowych w przypadku niewywiązywania się z obowiązków. Te środki mają być egzekwowane z zachowaniem zasady proporcjonalności.
Krajowa Rada Sądownictwa zwraca uwagę, że centralizacja władzy w rękach Szefa ABW rodzi ryzyko nadużycia uprawnień. Wprowadzenie mechanizmów nadzorczych i kontrolnych ograniczających swobodę decyzji ABW jest niedostateczne w stosunku do potencjalnych zagrożeń. Możliwość jednostronnego wydawania nakazów usunięcia treści przez AB W, bez konieczności uzyskania uprzedniej zgody sądu, może prowadzić do sytuacji, w której naruszane będą prawa obywatelskie, w tym wolność wypowiedzi. O ile przepisy przewidują możliwość zaskarżenia decyzji do sądu administracyjnego (zob. projektowany rozdział 5a w ustawie o działaniach antyterrorystycznych), to tryb ten może nie być wystarczający, zwłaszcza w sytuacjach wymagających szybkiej reakcji, gdyż będzie ona następowała post factum.
Krytyczne znaczenie mają także przepisy dotyczące blokady treści w sytuacjach pilnych, w których Szef ABW może zarządzić blokadę, a dopiero później zwrócić się o zatwierdzenie sądowe (projektowany art. 32c ust. 6 ustawy o ABW oraz AW). W praktyce daje to szerokie pole do działania bez efektywnego mechanizmu kontroli sądowej, przynajmniej w pierwszej fazie postępowania. W tym kontekście istnieje ryzyko arbitralnego stosowania przepisów, co może prowadzić do naruszenia podstawowych praw, w tym prawa do rzetelnego procesu, gdyż kontrola sądowa będzie miała charakter jedynie następczy.
W kontekście międzynarodowym, projekt ma na celu harmonizację działań polskich organów z praktykami unijnymi, ale przewidziane rozwiązania same w sobie wydają się odbiegać od ducha prawa unijnego, które akcentuje proporcjonalność i ochronę praw obywatelskich. Przykładem tego jest brak pełnej niezależności organu odpowiedzialnego za nadzór nad realizacją nakazów usuwania treści.
Podsumowując, proponowane zmiany mogą znacząco usprawnić walkę z internetową propagandą terrorystyczną, ale wiążą się z istotnymi ryzykami. Brak odpowiednich mechanizmów kontrolnych i równowagi w podziale kompetencji między ABW, a sądy może prowadzić do sytuacji, w których walka z terroryzmem, przy złej woli organu kontrolnego, będzie wykorzystywana jako pretekst do ograniczania wolności słowa i innych praw podstawowych. Kluczowe jest zatem wprowadzenie bardziej precyzyjnych regulacji oraz efektywnych mechanizmów kontroli działań ABW, w tym zwiększenie roli sądów w procesie wydawania i weryfikacji nakazów usuwania treści.
WP.420.70.2024
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 20-11-24
- Data końca wydarzenia: 20-11-24
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 20 listopada 2024 r.
w przedmiocie projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie konta w systemie teleinformatycznym obsługującym zgłoszenie na wolne stanowisko sędziowskie (B 860)
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie konta w systemie teleinformatycznym obsługującym zgłoszenie na wolne stanowisko sędziowskie (B 860), przekazanym przy piśmie Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości z dnia 29 października 2024 r. (znak: DL-IV.4601.5.2024), opiniuje projekt pozytywnie, bez uwag.
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
WP.420.92.2024
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 14-10-22
- Data końca wydarzenia: 14-10-22
przedmiocie apelu o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawie dotyczącej sytuacji prawnej egzaminowanych aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa
i Prokuratury
Mając na uwadze sytuację prawną aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, którzy dokonują wyboru wolnego stanowiska asesorskiego na podstawie art. 33a ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz na skutek upływu terminu, o którym mowa w art. 41a ust. 3 ustawy, w okresie oczekiwania na mianowanie na stanowisko asesora sądowego, zostają pozbawieni uprawnienia do pobierania przysługującego im stypendium – w konsekwencji ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego – Krajowa Rada Sądownictwa zwraca się do organów posiadających inicjatywę ustawodawczą, a w szczególności do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, o rozważenie wniesienia pod obrady Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy wraz z uzasadnieniem, stanowiącego załącznik do niniejszego stanowiska.
w
przedmiocie apelu o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawie dotyczącej sytuacji prawnej egzaminowanych aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa
i Prokuratury
Mając na uwadze sytuację prawną aplikantów Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, którzy dokonują wyboru wolnego stanowiska asesorskiego na podstawie art. 33a ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz na skutek upływu terminu, o którym mowa w art. 41a ust. 3 ustawy, w okresie oczekiwania na mianowanie na stanowisko asesora sądowego, zostają pozbawieni uprawnienia do pobierania przysługującego im stypendium – w konsekwencji ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego – Krajowa Rada Sądownictwa zwraca się do organów posiadających inicjatywę ustawodawczą, a w szczególności do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, o rozważenie wniesienia pod obrady Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy wraz z uzasadnieniem, stanowiącego załącznik do niniejszego stanowiska.
- Szczegóły
- Kategoria: Uchwały, opinie, stanowiska
- Data wydarzenia: 25-10-24
- Data końca wydarzenia: 25-10-24
STANOWISKO
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 25 października 2024 r.
w przedmiocie zasad podejmowania przez przeniesionego na inne miejsce służbowe sędziego albo asesora sądowego czynności w sprawach przydzielonych w dotychczasowym miejscu służbowym
Krajowa Rady Sądownictwa, działając na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 in fine ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (przedstawianie wniosków w zakresie przepisów prawa dotyczących sądownictwa, sędziów i asesorów sądowych), przedstawia stanowisko zawierające postulat de lege ferenda w celu ujednolicenia praktyki w zakresie stosowania art. 47b § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 386 § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego.
Zgodnie z art. 47b § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (dalej jako „p.u.s.p.”), zarówno sędzia jak i asesor sądowy, w razie zmiany miejsca służbowego, umocowany jest do podejmowania czynności w sprawach przydzielonych w dotychczasowym miejscu służbowym albo miejscu pełnienia służby, aż do ich zakończenia.
Zgodnie zaś z art. 386 § 5 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako „KPC”) ,,[w] przypadku uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sąd rozpoznaje ją w tym samym składzie, chyba że nie jest to możliwe lub powodowałoby nadmierną zwłokę w postępowaniu”.
Obecna wykładnia przepisów art. 386 § 5 KPC oraz art. 47b § 4 p.u.s.p. w skali kraju nie jest jednolita i w ocenie Krajowej Rad Sądownictwa może wymagać interwencji o charakterze legislacyjnym. Na skutek zapytania skierowanego przez Przewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa do Prezesów Sądów Apelacyjnych ustalono różnorodną praktykę stosowania powyższych przepisów, które mają charakter proceduralny i ustrojowy. Praktyka ta zmierza alternatywnie:
- do uznania bezwzględnej właściwości sędziego do rozpoznania konkretnej sprawy sądowej, aż do prawomocnego zakończenia postępowania, niezależnie od przeniesienia sędziego na inne miejsce służbowe w innym miejscowo właściwym
sądzie, - albo do zaniechania rozpoznania sprawy przez sędziego przeniesionego do orzekania w innym miejscowo sądzie w momencie zakończenia przez niego postępowania w danej instancji w sądzie, z którego został przeniesiony.
W tym miejscu Rada przypomina, że jedną z materialnych gwarancji niezawisłości sędziego jest pewność czyli stabilność stosunku służbowego. Sędzia powoływany jest przez Prezydenta RP do pełnienia urzędu sędziego w konkretnym sądzie. Akt powołania sędziego nie tylko legitymuje osobę do sprawowania władzy sądzenia, ale zarazem, co nie mniej ważne, określa zakres sprawowanej władzy. Sędzia nie jest powoływany do wymierzania sprawiedliwości in abstracto, czy też, nie uzyskuje zgody na wsparcie Ministra Sprawiedliwości w wykonywaniu jego kompetencji, ale sprawuje wymiar sprawiedliwości tylko w obrębie jednej, konkretnie wyznaczonej siedziby, o określonym zakresie jurysdykcji, który jest określony w akcie powołania1. Oznacza to, że sędzia, jak i asesor sądowy, nie pełni służby w dowolnym sądzie, ale tylko w takim miejscu, które zostało mu ściśle wyznaczone, a tym bardziej nie jest powołany do pełnienia służby w innej jednostce organizacyjnej. Jest on uprawniony do orzekania wyłącznie w tym sądzie, do którego został powołany. Także z tego właśnie powodu nie może być on swobodnie przenoszony do innej siedziby. Siedzibą sędziego albo asesora sądowego jest bowiem konkretny sąd (obszar jurysdykcyjny), w którym sprawuje on wymiar sprawiedliwości.
Wydaje się, że wykładnia, w myśl której sędzia albo asesor sądowy przeniesiony do orzekania w innym sądzie jest zobligowany do prowadzenia sprawy sądowej aż do jej prawomocnego zakończenia, nawet po uchyleniu wyroku i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania w sądzie, w którym nie pełni już urzędu może prowadzić do zarzutów nieważności postępowania w rozumieniu art. 379 pkt 4 KPC, albowiem jest on już sędzią innego sądu, o odmiennej właściwości miejscowej.
Alternatywnie, nałożenie na sędziego obowiązku rozpoznania sprawy jedynie do jej zakończenia w konkretnej instancji (bez wymogu prowadzenia sprawy, aż do jej uprawomocnienia się) wpływa pozytywnie na ekonomikę postępowania i zasadę koncentracji materiału dowodowego, gdyż sprawa przez niego rozpoczęta będzie do momentu wydania wyroku w ramach jednej instancji prowadzona przez tę samą osobę. Może to zatem zostać potraktowane jako dopuszczalny wyjątek od wyżej opisanej zasady wyłącznej właściwości sądu.
Tak duże różnice w interpretacji ww. wymienionych przepisów prawa w ramach poszczególnych apelacji wskazują - wobec braku odpowiedniego prejudykatu Sądu Najwyższego — na konieczność rozważenia przeprowadzenia nowelizacji ustawy w celu zapewnienia obywatelom równego dostępu do konstytucyjnego prawa do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).
WP.0221.7.2024
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF
Strona 2 z 91
