Aktualności
- Szczegóły
w sprawie skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 1444)
I.Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 186 ust. 2 i art. 188 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm., dalej: „Konstytucja RP”), Krajowa Rada Sądownictwa wnosi o stwierdzenie, że:
– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 września 2024 r. zmieniające rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 1444) w całości, tj. §§ 1 do 6, jest niezgodne z art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 334, dalej: „p.u.s.p.”), a przez to jest niezgodne z art. 2, art. 7 w zw. z art. 186 ust. 1 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP, albowiem zostało wydane przez Ministra Sprawiedliwości bez zachowania trybu wymaganego przepisami prawa do jego wydania, to jest bez zasięgnięcia opinii Krajowej Rady Sądownictwa;
– § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 1444) jest niezgodny z art. 41 § 1 p.u.s.p., a przez to jest niezgodny z art. 92 ust. 1, art. 176 ust. 2 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP.
II.Krajowa Rada Sądownictwa zastrzega możliwość uzupełnienia argumentacji w razie podniesienia przez Ministra Sprawiedliwości – Prokuratora Generalnego nowych tez uzasadniających odstępstwo od wskazanego podstawowego wzorca kontroli konstytucyjności na rzecz innych wartości chronionych konstytucyjnie.
III.Do reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, wraz z prawem do modyfikowania treści wniosku Krajowa Rada Sądownictwa upoważnia sędziów: dr Annę Dalkowską, dr Macieja Nawackiego
i Joannę Kołodziej-Michałowicz.
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Aktualności
- Data wydarzenia: 08-10-24
- Data końca wydarzenia: 11-10-24
- Szczegóły
Podczas zakończonego 20 września 2024 r. posiedzenia plenarnego Krajowej Rady Sądownictwa odbyło się publiczne wysłuchanie kandydatów na sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dzięki transmisji internetowej każdy mógł ocenić dorobek zawodowy, naukowy i orzeczniczy kandydatów. Obowiązek transmisji wysłuchań kandydatów na wolne stanowiska sędziowskie w Naczelnym Sądzie Administracyjnym i w Sądzie Najwyższym jest zapisany w Regulaminie Rady, co jest ważnym elementem zachowania standardów transparentności w procesie wyboru kandydatów na tak ważne stanowiska sędziowskie.
Rada zdecydowała o przedstawieniu Prezydentowi RP wniosków o powołanie na stanowisko sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego sędziego Kazimierza Bandarzewskiego (w Izbie Ogólnoadministracyjnej), r.pr. dr.hab. Annę Ostrowską, sędzię Patrycję Suwaj, sędzię Henrykę Lewandowską-Kuraszkiewicz, sędziego Tomasza Smolenia (w Izbie Gospodarczej) i sędziego Tomasza Wierzchowca (w Izbie Finansowej). Pozostali kandydaci nie otrzymali wymaganej liczby głosów.
Rada podjęła także uchwały o skierowaniu czterech wniosków do Trybunału Konstytucyjnego. Dotyczą zbadania zgodności z Konstytucją RP przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 5 marca 2024 r. w sprawie utworzenia, organizacji i trybu działania Komisji Kodyfikacyjnych: Prawa Rodzinnego, Prawa Cywilnego, Prawa Karnego oraz Ustroju Sądownictwa i Prokuratury. Jak podkreślono we wnioskach, utworzone na podstawie zaskarżonego rozporządzenia Komisje są organami wewnętrznymi Rady Ministrów, co przesądza o ich hierarchicznym podporządkowaniu Prezesowi Rady Ministrów, a tym samym wyłącza samodzielność i niezależność. Krajowa Rada Sądownictwa dostrzega, że powołaniu sędziów do składu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Rodzinnego, Prawa Cywilnego, Prawa Karnego oraz Ustroju Sądownictwa i Prokuratury nie towarzyszy równolegle zaniechanie realizowania obowiązków sędziowskich, sprawowania wymiaru sprawiedliwości w sądzie, do którego sędzia został powołany, co narusza art. 77 §2 b p.u.s.p., gdyż zgodnie z przepisami, sędzia nie może łączyć funkcji orzekania z pełnieniem czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości lub innej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości.
Krajowa Rada Sądownictwa wskazuje także, że Rada Ministrów powołana 13 grudnia 2023 r. nie jest organem tożsamym do Rady Ministrów, o jakiej stanowi Konstytucja. W konsekwencji w jej pracach biorą udział osoby, które nie objęły urzędu ministra w trybie art. 151 Konstytucji RP, a które roboczo można określić mianem komisarzy działów. Nieprawidłowy skład Rady Ministrów wynika z braku złożenia ślubowania zgodnie z konstytucyjną treścią roty ślubowania przez Ministra Edukacji Barbarę Nowacką i Ministra ds. Równości Katarzynę Kotula, które w miejsce słów „obejmując urząd ministra (…)” wypowiedziały słowa: „obejmując urząd ministry (…)” oraz wobec wypowiedzenia przez Marzenę Okłę-Drewnowicz, że obejmuje Urząd Ministra ds. Polityki Społecznej w sytuacji, gdy postanowieniem Prezydenta RP została powołana na stanowisko ministra ds. polityki senioralnej. Każda z osób powołanych w skład Rady Ministrów w obecności Prezydenta RP zobowiązana była do złożenia roty przysięgi zgodnie z brzmieniem art. 151 Konstytucji.
Rada podkreśla także, że nastąpiło naruszenie Konstytucji RP z uwagi na wydanie rozporządzeń bez zachowania wymaganego trybu opiniowania przez Krajową Radę Sądownictwa. Żaden przepis o randze konstytucyjnej czy ustawowej nie upoważnia Ministra Sprawiedliwości do zaniechania przedstawienia projektów rozporządzeń konstytucyjnemu organowi RP w celu ich zaopiniowania. Brak możliwości zaopiniowania projektów rozporządzeń uniemożliwił Radzie przedstawienia uwag merytorycznych, wskazujących na naruszenie norm konstytucyjnych, które zostały przedstawione dopiero w uzasadnieniach wniosków do TK.
Rada zwraca uwagę, że jest niedopuszczalne, aby aktem rangi rozporządzenia wprowadzać rozwiązania, umożliwiające podejmowanie przez sędziów aktywności w komisjach do opracowania projektów kodyfikacji określonych dziedzin prawa i aby na podstawie ustawy o Radzie Ministrów doszło do wydania rozporządzeń, które regulują zagadnienia dotyczące sędziów. Komisje powołane Rozporządzeniem Rady Ministrów z 5 marca 2024 r. w sprawie utworzenia Komisji Kodyfikacyjnych Prawa Rodzinnego, Prawa Cywilnego, Prawa Karnego oraz Ustroju Sądownictwa i Prokuratury są organami wewnętrznymi Rady Ministrów, a zatem stanowią część władzy wykonawczej. Uprawnienia Prezesa Rady Ministrów do powołania sędziego w skład Komisji oraz odwołania sędziego z pełnionej funkcji bez jasnych, obiektywnych i precyzyjnych kryteriów w powiązaniu z faktem odpłatnego charakteru wykonywanych czynności w jaskrawy sposób naruszają zasadę niezawisłości sędziego i należy je traktować jako uprawnienia władzy wykonawczej do działania w obszarze władzy sądowniczej.
Niepokój Krajowej Rady Sądownictwa o zachowanie standardów niezawisłości sędziowskiej rozumianej także jako niezależność od wpływu czynników politycznych budzić fakt, że czworo z sędziów powołanych do składu komisji Rozporządzeniem Rady Ministrów z 5 marca 2024 r to aktywni członkowie stowarzyszeń sędziowskich, współpracujących z Ministrem Sprawiedliwości, prowadzących niedopuszczalną działalność, naruszającą zasadę apolityczności sędziów.
Członkowie Rady przyjęli także stanowisko w odpowiedzi na apel do Ministra Sprawiedliwości o niezwłoczne podjęcie działań w celu wykluczenia sędziego przedstawiciela Krajowej Rady Sądownictwa ze składu komisji konkursowej do przeprowadzenia konkursu na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską w 2024 r.
Ustawa o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury nie zawiera żadnych kompetencji Ministra Sprawiedliwości do kształtowania składu komisji konkursowej, w tym do uznaniowego usunięcia członka Rady z jej grona. Komisja konkursowa powołana jest do przeprowadzenia konkursu i nie posiada kompetencji do kształtowania swojego składu osobowego, dlatego jej apel skierowany do Ministra Sprawiedliwości o niezwłoczne podjęcie działań w celu wykluczenia sędziego - przedstawiciela KRS nie ma żadnej podstawy prawnej. Krajowa Rada Sądownictwa nie cofnęła rekomendacji przedstawicielowi Krajowej Rady Sądownictwa - sędzi Joannie Kołodziej-Michałowicz. Brak zatem podstaw prawnych do jej odwołania.
Rada uchwaliła nowelizację Regulaminu Krajowej Rady Sądownictwa, wprowadzającą zasadę wysłuchiwania przez zespoły Rady kandydatów na stanowiska sędziowskie, którzy nie pełnili dotychczas urzędu sędziego. Zmiana zwiększy transparentność konkursów i pozwoli na lepsze poznanie kandydatów.
Zespół Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa
Strona 5 z 217
