Aktualności

Szczegóły: Kategoria: Aktualności; Opublikowano: 21 luty 2025

w sprawie działań podjętych wobec Sądu Okręgowego w Warszawie

1. Sprzeciw wobec działań naruszających niezależność sądownictwa Krajowa Rada Sądownictwa wyraża stanowczy sprzeciw wobec decyzji osoby pełniącej funkcję Prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie, podjętej za zgodą Ministra Sprawiedliwości, dotyczącej utworzenia przy XII Wydziale Karnym Sądu Okręgowego w Warszawie Sekcji Postępowania przygotowawczego oraz spraw o wydanie wyroku łącznego. Do Sekcji tej skierowano wszystkich sędziów orzekających w pionie karnym I instancji Sądu Okręgowego w Warszawie, powołanych na stanowisko sędziego po 2018 r., przy jednoczesnym delegowaniu przez Ministra Sprawiedliwości pięciu sędziów sądów rejonowych do wykonywania obowiązków orzeczniczych w ich miejsce. Decyzja ta skutkuje ograniczeniem kompetencji dziesięciu sędziów Sądu Okręgowego w Warszawie w zakresie rozpoznawania spraw karnych, co stanowi ingerencję w istotę ich służby sędziowskiej oraz narusza zasady niezależności sądownictwa oraz niezawisłości sędziowskiej, określonych w art. 10 ust. 1, art. 173 oraz art. 178 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Szczególną uwagę zwraca fakt pozbawienia prawa do orzekania sędziów powołanych przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, którzy na mocy art. 180 ust. 1 Konstytucji RP są nieusuwalni, oraz zastąpienie ich sędziami delegowanymi przez Ministra Sprawiedliwości, podlegającymi możliwości odwołania bez określonej procedury odwoławczej. Taki mechanizm narusza konstytucyjną gwarancję prawa obywateli do rozpoznania sprawy przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą, zgodnie z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Instytucja delegacji sędziów, w przedstawionym kształcie, nie zapewnia wystarczających ustrojowych gwarancji niezawisłości, co rodzi wątpliwości co do zgodności z porządkiem konstytucyjnym. Dodatkowo wskazuje się, że nieprawomocny charakter podziałów czynności, na podstawie których dokonano przydziału spraw w wyżej wskazanej sekcji, jest sprzeczny z art. 22a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 334, ze zm.). W konsekwencji istnieje ryzyko, że orzeczenia wydane w pionie karnym Sądu Okręgowego w Warszawie mogą zostać uznane za dotknięte bezwzględną przyczyną odwoławczą w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego, tj. nienależytą obsadą sądu, co może prowadzić do istotnych skutków procesowych i naruszenia interesów stron postępowania, w tym osób pokrzywdzonych przestępstwami. Brak podstaw traktatowych do ingerencji organów Unii Europejskiej w kształtowanie ustroju sądów państw członkowskich nie zmienia faktu, iż Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej zakwestionował zgodność z prawem UE delegacji pionowych dokonywanych przez Ministra Sprawiedliwości.

2. Uwagi dotyczące kryteriów organizacji sekcji Krajowa Rada Sądownictwa wskazuje na brak spójności i logicznego uzasadnienia przyjętych kryteriów organizacji ww. sekcji. Sprawy o wydanie wyroku łącznego oraz zażalenia na postanowienia prokuratora w przedmiocie odmowy wszczęcia lub umorzenia postępowania przygotowawczego tj. spraw z wykazu „Kp” w oczywisty sposób wchodzą w zakres sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Jednocześnie sędziowie przeniesieni do sekcji zachowują kompetencje do orzekania w sprawach przydzielonych im przed jej utworzeniem, co podważa zasadność wprowadzonego podziału kompetencji i rodzi wątpliwości co do rzeczywistych celów tych działań.

3. Wezwanie do działań naprawczych Krajowa Rada Sądownictwa wzywa Ministra Sprawiedliwości do niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do przywrócenia stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności z zasadami Konstytucji RP oraz ustawą – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Podkreśla się konieczność zapewnienia pełnej realizacji zasady niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądownictwa jako fundamentów porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej.