Na zakończonym 28 czerwca br. dziewięciodniowym posiedzeniu plenarnym członkowie KRS rozpatrzyli 222 kandydatury absolwentów aplikacji sędziowskiej KSSiP na asesorów sądów powszechnych. Rozpatrzenie dwóch kandydatur zostało odroczone ze względu na potrzebę złożenia dodatkowych wyjaśnień. Przyjęte przez Radę wnioski o nominację zostaną jak najszybciej wysłane do kandydatów, by mogły się uprawomocnić, a następnie zostać podpisane przez Prezydenta RP. Szybkie tempo pracy wynika zarówno z potrzeby pilnego wzmocnienia kadr w sądach, jak i sytuacji samych aplikantów, którzy bezzwłocznie powinni zacząć pracować, by nie zostać bez środków do życia.

Rada zdecydowała o przedstawieniu kandydatury prof. Marcina Trzebiatowskiego do Izby Cywilnej Sądu Najwyższego oraz SSA Ewy Stryczyńskiej do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN.

Komisja Etyki KRS wysłucha sędziów - członków Stowarzyszenia "Iustitia", którym ich dawna znajoma zarzuca przyjmowanie korzyści majątkowych i oszustwa, o czym poinformowała prokuraturę. Pismo w tej sprawie trafiło też do KRS.

Krajowa Rada Sądownictwa wyraziła w uchwale z 19 czerwca br. głębokie zaniepokojenie działaniami Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego, który wystąpił z zamiarem odwołania kolejnych prezesów i wiceprezesów sądów, w tym Sądu Okręgowego w Warszawie, zawieszając ich także w wykonywaniu obowiązków służbowych. KRS podkreśliła, że wszczęcie przez Ministra Sprawiedliwości procedury odwołania prezesa i wiceprezesów to naruszenie nakazu powstrzymania się przez Ministra Sprawiedliwości od dokonywania czynności na podstawie Prawa o ustroju sądów powszechnych, wynikającego z postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 24 kwietnia 2024 r.

Rada wezwała Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego do respektowania obowiązującego porządku prawnego, w tym powszechnie obowiązujących orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i Konstytucji RP.

Rada przyjęła też uchwałę co do uzupełnienia stanowiska w sprawie o sygn. K 2/24 zawisłej przed Trybunałem Konstytucyjnym. KRS podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko zawarte w uchwale z 16 lutego br. i przedstawia dodatkową argumentację dotyczącą zagadnienia skutków prawnych orzeczeń Trybunału i derogacji niekonstytucyjnej normy prawnej.

Ponadto Rada w uchwale z 28 czerwca br. rozszerzyła wniosek do TK, zaskarżając cały mechanizm odwołania prezesa i wiceprezesa sądu uregulowany w art. 27 p.u.s.p. Model, który wyklucza udział KRS jako organu stojącego na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów we współdecydowaniu w odwołaniu, narusza zasadę demokratycznego państwa prawa, równowagi władz i odrębności sądów i wyklucza poza ramy dopuszczalnego nadzoru administracyjnego MS nad sądami powszechnymi.

Obecny model podziału kompetencji przysługujących organom sądu, tj. dyrektorowi sądu i prezesowi sądu skonstruowany jest na zasadzie rozdziału czynności administracyjnych i jurysdykcyjnych oraz powierzeniu tych pierwszych w zasadniczej części dyrektorowi sądu.

W związku z brakiem realnej możliwości reakcji ze strony Krajowej Rady Sądownictwa na tok czynności w przedmiocie odwołania funkcja prezesa (wiceprezesa) sądu stała się funkcją zależną od Ministra Sprawiedliwości, a kadencyjność tych organów atrybutem pozbawionym znaczenia.

Przedmiotem wniosku do TK jest także instytucja zawieszenia prezesa określona w p.u.s.p. Rada wskazuje, że brak przesłanek zawieszenia prezesa albo wiceprezesa sądu w czynnościach służbowych, przy jednoczesnym pozostawieniu decyzji o zawieszeniu organowi władzy wykonawczej – Ministrowi Sprawiedliwości stanowi o arbitralności decyzji o zawieszeniu.
Kompetencja Ministra Sprawiedliwości do zawieszania prezesa albo wiceprezesa w czynnościach służbowych narusza zasadę niezawisłości sędziowskiej.

Kolejne posiedzenie Trybunału w tej sprawie zaplanowano na 25 lipca br.

Członkowie Rady przyjęli też „Informację o działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2023 roku”, która została przesłana do Sejmu i Senatu RP. Z zamieszczonych danych wynika, że w 2023 roku KRS odbyła 20 posiedzeń plenarnych, rozpoznała 1104 zgłoszenia do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziowskich, przedstawiła Prezydentowi RP wnioski o powołanie 616 osób do pełnienia urzędu sędziego w sądach różnych rodzajów i szczebli, w tym asesora sądowego w wojewódzkich sądach administracyjnych.
W minionym roku Rada skierowała do Trybunału Konstytucyjnego trzy wnioski o zbadanie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej aktów normatywnych dotyczących niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Zapoznała się także z 110 projektami aktów prawnych, które wpłynęły do Rady do zaopiniowania.

                                                                                                                                                                  Rzecznik Prasowy
                                                                                                                                                                  Krajowej Rady Sądownictwa

w sprawie skierowania wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przepisów Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 marca 2024 r. w sprawie doręczeń pism w postaci elektronicznej w postępowaniu karnym (Dz. U. poz. 367).

1. Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 186 ust. 2 oraz art. 188 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, ze zm.), zwanej dalej „Konstytucją RP", Krajowa Rada Sądownictwa wnosi o stwierdzenie, że:
- §1, §2, §3, §4 i § 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 marca 2024 r. w sprawie doręczeń pism w postaci elektronicznej w postępowaniu karnym (Dz. U. poz. 367) (dalej: rozporządzenie) są niezgodne z art. 2, art. 7 w zw. z art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zaskarżone rozporządzenie zostało bowiem wydane przez Ministra Sprawiedliwości bez zachowania trybu wymaganego przepisami prawa do jego wydania, bez zasięgnięcia opinii Krajowej Rady Sądownictwa;
- §3 ust. 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 marca 2024 r. w sprawie doręczeń pism w postaci elektronicznej w postępowaniu karnym (Dz. U. poz. 367) jest niezgodny z art. 133a §5 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 37 z późn. zm.). a przez to jest niezgodny z art. 92 ust. 1, art. 176 ust. 2 i art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
2. Krajowa Rada Sądownictwa zastrzega możliwość uzupełnienia argumentacji w razie podniesienia Prokuratora Generalnego a jednocześnie Ministra Sprawiedliwości nowych tez uzasadniających odstępstwo od wskazanego podstawowego wzorca kontroli konstytucyjności na rzecz innych wartości chronionych konstytucyjnie.
3. Do reprezentowania wnioskodawcy w postepowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, wraz z prawem do modyfikowania treści wniosku Krajowa Rada Sądownictwa upoważnia sędziego dra Macieja Nawackiego, sędziego dra Annę Dalkowską oraz sędziego Katarzynę Chmurę.

UZASADNIENIE
I.
Legitymacja Krajowej Rady Sądownictwa do wystąpienia z wnioskiem w niniejszej sprawie

1. Krajowa Rada Sądownictwa (dalej także jako: „KRS” lub „Rada”) wywodzi swoją legitymację w przedmiocie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wskazanych przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 lutego 2024 r. zmieniającego rozporządzenie - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. poz. 149) z treści art. 186 ust. 2 Konstytucji RP (stanowi on podstawę normatywną uprawnienia Rady do występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności z Konstytucją aktów normatywnych w zakresie, w jakim dotyczą one niezależności sądów i niezawisłości sędziów) i art. 191 ust. 2 pkt 2 Konstytucji RP wskazującego Radę jako podmiot legitymowany do wszczynania przedmiotowego postępowania.

Krajowa Rada Sądownictwa, podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie zawarte w uchwałach nr 113/2024 z dnia 16 lutego 2024 r. i nr 354/2024 z 19 czerwca 2024 r., piśmie procesowym z 27 maja 2024 r. oraz modyfikuje wniosek w zakresie określenie kwestionowanej części aktu normatywnego, wskazania wzorców kontroli i uzasadnienia.

Krajowa Rada Sądownictwa na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 186 ust. 2 oraz art. 188 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, ze zm.), zwanej dalej „Konstytucją RP" wnosi o stwierdzenie, że:

- art. 27 §1, §2, § 4, §5, §5a, §6 i §7 Prawa o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 217 z późn. zm.) dalej w skrócie: p.u.s.p. jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 186 ust. 1 w zw. z art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie w jakim upoważnia Ministra Sprawiedliwości do odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu bez udziału Krajowej Rady Sądownictwa i bez wiążącego charakteru negatywnej opinii Krajowej Rady Sądownictwa wydanej w przedmiocie zamiaru Ministra Sprawiedliwości odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu i o określenie terminu utraty mocy obowiązującej od dnia 13 grudnia 2023 r.
- art. 27 §3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawa o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 217 z późn. zm.) jest niezgodny z art. 2 w zw. z art. 176 ust. 2, art. 173 w związku z art. 10 ust. 1 i art. 178 ust. 1, art. 45 ust. 1, art. 32 ust. 1 Konstytucji RP i o określenie terminu utraty mocy obowiązującej od dnia 13 grudnia 2023 r.

Uzasadnienie
I.
Legitymacja Krajowej Rady Sądownictwa do wystąpienia z wnioskiem w niniejszej sprawie

Krajowa Rada Sądownictwa wyraża głębokie zaniepokojenie działaniami Ministra Sprawiedliwości-Prokuratora Generalnego, który wystąpił z zamiarem odwołania kolejnych prezesów i wiceprezesów sądów, w tym Sądu Okręgowego w Warszawie, jednocześnie zawieszając ich w wykonywaniu obowiązków służbowych. Krajowa Rada Sądownictwa z całą mocą podkreśla, że wszczęcie przez Ministra Sprawiedliwości procedury odwołania prezesa i wiceprezesów stanowi naruszenie nakazu powstrzymania się przez Ministra Sprawiedliwości od dokonywania czynności na podstawie art. 27 § 5 i art. 27 § 5a ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 334 ze zm.), wynikającego z postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 kwietnia 2024 roku, sygn. K 2/24.

Krajowa Rada Sądownictwa stwierdza, że zawieszenie kierownictwa Sądu Okręgowego w Warszawie w wykonywaniu obowiązków służbowych zbiegło się w czasie ze złożeniem do Sądu Okręgowego w Warszawie przez podległą Ministrowi Sprawiedliwości-Prokuratorowi Generalnemu Prokuraturę Krajową wniosku o przedłużenie tymczasowego aresztowania wobec osób pozbawionych wolności w sprawie pozostającej w zainteresowaniu politycznym Ministra Sprawiedliwości.

Krajowa Rada Sądownictwa wzywa Ministra Sprawiedliwości - Prokuratora Generalnego do respektowania obowiązującego porządku prawnego, w tym mocy powszechnie obowiązującej orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, wynikającej z art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, wycofania się z naruszających prawo aktów samowoli oraz zaprzestania działań mogących naruszać niezawisłość sędziów i niezależność sądów, gwarantowane w art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP.

                                                                                                 Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa
                                                                                                 Sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka

w sprawie uzupełnienia stanowiska w sprawie o sygn. K 2/24 zawisłej przed Trybunałem Konstytucyjnym

Krajowa Rada Sądownictwa, podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie zawarte w uchwale nr 113/2024 z dnia 16 lutego 2024r.. oraz przedstawia dodatkową argumentację w zakresie zagadnienia skutków prawnych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i derogacji niekonstytucyjnej normy prawnej.

Krajowa Rada Sądownictwa wnosi o stwierdzenie, że:
art. 27 § 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 186 ust. 1 w zw. z art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim upoważnia Ministra Sprawiedliwości do odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu bez opinii Krajowej Rady Sądownictwa i określenie terminu utraty mocy obowiązującej od dnia 13 grudnia 2023r.;
art. 27 § 5a zdanie drugie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 186 ust. 1 w zw. z art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim dopuszcza niewiążący charakter negatywnej opinii Krajowej Rady Sądownictwa wydanej w przedmiocie zamiaru Ministra Sprawiedliwości odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu i określenie terminu utraty mocy obowiązującej od dnia 13 grudnia 2023r.

Uzasadnienie

1. Uchwałą nr 113/2024 z dnia 16 lutego 2024r. Krajowa Rada Sądownictwa wystąpiła z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego wnosi o stwierdzenie, że art. 27 § 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych

Szanowni Koledzy,

W imieniu całej Rady serdecznie gratuluję zdanego egzaminu sędziowskiego. To ogromny Wasz sukces osobisty. Zdany egzamin zawodowy świadczy o tym, że posiedliście wiedzę i umiejętności z zakresu stosowania prawa na najwyższym poziomie, co daje wam możliwość ubiegania się o stanowisko asesorskie, a w przyszłości - także o sędziowskie.

Wiedza merytoryczna to jednak nie wszystko. Sędziowie uważają się często za kapłanów mających także wiedzę o tym, co słuszne i moralne, a co niesłuszne i niemoralne. Nie dajcie się opanować zgubnemu poczuciu wyższości. Wyczucia sprawiedliwości nie nabywa się bowiem na studiach, a niektórzy zwyczajnie nigdy go nie nabędą, zresztą bez swojej winy. Bezpiecznym drogowskazem sędziego pozostaje zatem ustawa. I o tym pamiętajcie!

Dzisiaj nie da się uniknąć trudnego tematu związanego z rzekomą potrzebą weryfikacji powołań sędziowskich z uwagi na sposób ukształtowania Krajowej Rady Sądownictwa. Przyczyny te są różnie definiowane, ale ich wspólnym mianownikiem jest polityka rozumiana jako socjotechniczne narzędzie kształtowania opinii publicznej.

Abstrahując od tych przyczyn pozwolę sobie Państwu zwrócić uwagę na jeden aspekt zapowiadanej „weryfikacji” sędziów związany z postulatami formułowanymi przez stowarzyszenie „Votum” zrzeszające absolwentów KSSiP-u, a powtarzanymi przez polityków i inne stowarzyszenia sędziowskie. Otóż okazuje się, że z uwagi na „mały wpływ” KRS na te nominacje, to absolwenci KSSiP mają zostać wyjęci spod upokarzającej „weryfikacji”, gdyż „mieli nie mieć wyjścia”, są „merytorycznie przygotowani, bo zdali egzamin sędziowski”. W związku z tym zwracam uwagę, że istnieje jedna procedura dojścia do stanowiska sędziowskiego i jeden organ – Krajowa Rada Sądownictwa oraz decyzja Prezydenta RP. Wszyscy, którzy chcą zostać sędziami, muszą zgłosić się na wolne stanowisko sędziowskie albo dokonać wyboru – jak dzisiaj Wy - i uzyskać rekomendację Rady, Rady w obecnym kształcie i składzie personalnym. Dlatego argument o tym, że inni kandydaci mieli rzekomo inne wyjście i mogli nie zgłaszać swoich kandydatur na wolne stanowiska sędziowskie jest argumentem chybionym, a w mojej ocenie - moralnie wątpliwym.

Podobnie wyglądają argumenty dotyczące kwalifikacji zawodowych kandydatów. Wszyscy kandydaci na sędziów muszą się legitymować formalnymi kwalifikacjami, a większość ma za sobą także zdany egzamin sędziowski. To poczucie wyjątkowości niektórych absolwentów KSSiP-u może zatem budzić pewien niepokój i życzę Państwu, abyście podchodzili do niego z dystansem i stosowną refleksją. To ustawa z 2017 roku wprowadziła dla absolwentów KSSIP pewien przywilej - określona pula wolnych stanowisk sędziowskich przeznaczona jest wyłącznie dla absolwentów KSSiP, którzy mogą dokonać wyboru, przed jakim dzisiaj stajecie, konkretnego stanowiska sędziowskiego, wedle najbardziej obiektywnego kryterium, którym jest wynik egzaminu. Nie zawsze tak było i wcale być nie musi. O tym powinniście pamiętać.

Obiektywizacja naboru do służby publicznej jest ściśle powiązana z zasadą równego traktowania obywateli przez państwo – podstawową zasadą państwa praworządnego, ale jej korelacja z niezawisłością sędziowską jest niewielka. Gwarancją niezawisłości sędziowskiej jest bowiem stabilność stanowiska i nieusuwalność sędziego z urzędu. Raz otwarta droga do weryfikacji powołań sędziowskich niechybnie prowadzić będzie do ich cyklicznego weryfikowania – tyle, że wedle różnych kryteriów. To pozostawiam Wam do przemyślenia.

Co do dalszego biegu procedury nominacyjnej, który Państwa może najbardziej interesować, muszę zaznaczyć, że jej sprawność będzie zależeć przede wszystkim od postawy nowej dyrekcji KSSiP oraz Ministra Sprawiedliwości. Jeśli dokumenty zostaną do Rady przekazane niezwłocznie, a Minister nie będzie wykorzystywać terminu 21 dni do wyrażenia opinii, ten etap procedury przed KRS może zakończyć się jeszcze podczas czerwcowego posiedzenia. W przeciwnym razie szybkiej ścieżki nie możemy zagwarantować z uwagi na zaplanowane w miesiącach wakacyjnych krótsze posiedzenia Rady i urlopy pracowników biura. Mogę jedynie obiecać, że zmieścimy się w terminie dwóch miesięcy od przekazania dokumentów do Rady.

Życzę Państwu z całego serca właściwego wyboru dzisiaj i wszelkiej pomyślności. Powodzenia!