Aktualności
- Szczegóły
w sprawie postanowienia ETPC z dnia 18 października 2022 r. dotyczącego dwóch skarg nadzwyczajnych w sprawach cywilnych zawisłych przed Sądem Najwyższym – Izbą Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych
Postanowieniem z dnia 18 października 2022 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka na podstawie art. 39 wewnętrznego Regulaminu ETPC nakazał Radzie Ministrów RP wstrzymać rozpoznanie przez Sąd Najwyższy skarg nadzwyczajnych wniesionych przez Prokuratora Generalnego w sprawach cywilnych od wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie oraz od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu – do czasu rozstrzygnięcia dwóch skarg do ETPC złożonych przez jedną ze stron postępowania. Orzeczenie środka zabezpieczającego ETPC uzasadnił koniecznością zapewnienia gwarantowanego w art. 6 ust.1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., wymogu „niezawisłości i bezstronności sądu ustanowionego ustawą”, wskazując że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego składa się z sędziów powołanych z naruszeniem art. 6 ust. 1 Konwencji, czyli nie stanowi sądu niezawisłego i bezstronnego.
Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa z niepokojem obserwuje nową praktykę ETPC, polegającą na prewencyjnej ocenie zgodności składu sądu w świetle art. 6 ust. 1 EKPC. Rada Ministrów RP jako organ władzy wykonawczej nie ma żadnych kompetencji do ingerowania w postępowania sądowe, w tym także do tamowania ich biegu, a jakiekolwiek próby wywierania na sądy przez organy władzy wykonawczej tego rodzaju oddziaływań stanowiłyby oczywiste i rażące naruszenie konstytucyjnej zasady trójpodziału władzy, niezależnie od skutków takich działań w postaci naruszenia prawa strony do rozpoznania jej sprawy w odpowiednim terminie.
Statuowana w art. 39 Regulaminu ETPC kompetencja do orzekania środków zabezpieczających wykracza poza zawarte w art. 25 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności umocowanie. Zgodnie z nim Regulamin powinien obejmować wyłącznie wewnętrzy tryb urzędowania Trybunału. Regulamin nie został ratyfikowany i w zakresie, w którym wkracza w materię traktatową, nakładając w sposób nieuprawniony zobowiązania na państwa członków Rady Europy, nie obowiązuje Rzeczypospolitej Polskiej (art. 88 ust. 1 Konstytucji RP w zw. z art. 9, art. 16 i art. 46 Konwencji wiedeńskiej o Prawie Traktatów.). Nadanie uprawnień ETPC do orzekania zarządzeń tymczasowych ingerujących w niezależność sądów dopuszczalne jest wyłącznie na podstawie Protokołu Dodatkowego do Konwencji lub umowy międzynarodowej – porozumienia europejskiego, podlegających ratyfikacji w trybie przewidzianym w art. 89 ust. 1 Konstytucji RP.
Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa działając w wykonaniu konstytucyjnego obowiązku stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów (art. 186 ust. 1 Konstytucji RP), zgodnie z zasadą trójpodziału władzy jako fundamentem ustroju Rzeczypospolitej Polskiej (art. 10 Konstytucji RP), zwraca się do Rady Ministrów RP jako adresata postanowienia ETPC z dnia 18 października 2022 r., o podjęcie odpowiednich działań na forum Rady Europy w celu niedopuszczenia do praktyk sprzecznych z Konstytucją RP.
Wiceprzewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Rafał Puchalski
- Szczegóły
Lista kandydatów do Naczelnego Sądu Administracyjnego - M.P. z 2022 r. poz. 680
- Szczegóły
Krajowa Rada Sądownictwa podczas posiedzenia plenarnego w dniach 18 - 20 października 2022 r. rozpatrywała konkursy na stanowiska sędziowskie oraz asesorskie i podjęła uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP wniosku o powołanie Magdaleny Katarzyny Rubys na stanowisko sędziego w Sądzie Okręgowym w Bielsku-Białej i Aleksandry Komór na stanowisko sędziego w Sądzie Okręgowym w Warszawie. Rada wystąpiła także z wnioskiem do Prezydenta RP o powołanie Agnieszki Cholewy-Kuchty na stanowisko sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, asesora Damiana Szymona Bronowickiego na stanowisko sędziego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, Anny Bartłomiejczuk na stanowisko asesora w WSA w Białymstoku oraz Anny Ostrowskiej i Macieja Pawła Gapskiego na stanowiska asesorów w WSA w Lublinie.
Rada pozytywnie zaopiniowała kandydaturę sędziego Wojskowego Sądu Garnizonowego w Lublinie ppłk Marka Głowienki na stanowisko Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Wojskowych. Zaakceptowała także projekt planów i wydatków sądów wojskowych na 2023 rok.
Członkowie Rady wybrali sędzię dr Annę Dalkowską jako przedstawiciela do Rady Konsultacyjnej Sędziów Europejskich przy Radzie Europy.
Krajowa Rada Sądownictwa przyjęła stanowisko w sprawie doniesień medialnych dotyczących niewykonywania orzeczeń sądów powszechnych przez Prezesów Sądu Okręgowego w Warszawie i Sądu Rejonowego w Olsztynie. Rada stwierdziła, że problem wynika ze sprzeczności między orzeczeniem Sądu Najwyższego, który zawiesił sędziów w czynnościach służbowych a orzeczeniami sądów rejonowych, które nakazały Sądowi Okręgowemu w Warszawie i Sądowi Rejonowemu w Olsztynie dopuszczenie zawieszonych sędziów do orzekania. Krajowa Rada Sądownictwa stwierdza, że sprawa sędziów ma charakter dyscyplinarny i wyłączną kompetencję do orzekania w niej ma Sąd Najwyższy. Prezesi wspomnianych Sądów powinni respektować jedynie rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego i tylko ten Sąd może uchylić orzeczone zawieszenie.
Na zakończonym posiedzeniu plenarnym Rada zapoznała się także z przygotowanymi przez Komisję KRS do Opiniowania Aktów Prawnych Dotyczących Sądownictwa założeniami opinii do poselskiego projektu ustawy o Sądzie Najwyższym (druk sejmowy nr 2050). Rada jest przekonana o konieczności wprowadzenia zmian, które wyraźnie określą wewnętrzną strukturę Sądu Najwyższego i pozwolą kontynuować reformy wymiaru sprawiedliwości. Członkowie Rady z uwagą wysłuchali informacji o przygotowanym stanowisku KRS i po wyczerpującej dyskusji zdecydowali o konieczności dalszych prac nad nim. Sprawozdania z pracy przedstawili także przewodniczący Komisji do Spraw Skarg, Wniosków i Petycji oraz Komisji Etyki.
Członkowie Rady rozpatrzyli sprawy indywidualne dotyczące jednego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, jednego odwołania od zmiany podziału czynności i siedmiu cofnięć zgłoszeń.
Rada zaopiniowała 17 projektów aktów prawnych, w tym m.in.:
- poselski projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zniesienia Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego;
- projekty rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości: - zmieniający rozporządzenie w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a-185c Kodeksu postępowania karnego;
- zmieniający rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych;
- projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, które zmienia rozporządzenie w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych;
- projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie sposobu oraz szczegółowych warunków wykonywania kar, środków karnych i środków zabezpieczających w systemie dozoru elektronicznego;
- rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw;
- projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie przeprowadzania badań na obecność substancji psychoaktywnej w organizmie skazanego pozbawionego wolności;
- poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy – Prawo o prokuraturze;
- poselski projekt ustawy o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych wraz z autopoprawką;
- rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych;
- projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie przeprowadzania konkursu na asystenta sędziego;
- senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy;
- projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad i trybu doręczenia pism organów procesowych w postępowaniu karnym.
Sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka
Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Aktualności
Krajowa Rada Sądownictwa, mając na uwadze doniesienia medialne dotyczące niewykonywania orzeczeń przez Prezesów Sądu Okręgowego w Warszawie i Sądu Rejonowego w Olsztynie, stwierdza, co następuje.
Rada postrzega te kwestię jako problem w kategoriach istnienia sprzecznych ze sobą orzeczeń organów o rozłącznych kompetencjach, a mianowicie z jednej strony uchwał Sądu Najwyższego zawieszających sędziów w czynnościach służbowych z jednoczesnym obniżeniem wynagrodzenia na czas zawieszenia, a z drugiej – orzeczeń sądów rejonowych nakazujących Sądowi Okręgowemu w Warszawie i Sądowi Rejonowemu w Olsztynie dopuszczenie do orzekania zawieszonych w czynnościach służbowych sędziów. W ocenie Rady oczywista sprzeczność opisanych judykatów rodzi w konsekwencji niemożność zastosowania się przez prezesów wymienionych sądów powszechnych do obojga wskazanych orzeczeń, jako że dopuszczenie do pełnienia obowiązków pracowniczych sędziów objętych zawieszeniem w czynnościach służbowych niweczyłoby skutki aktualnego nadal zawieszenia orzeczonego przez Sąd Najwyższy.
Tak przedstawiający się problem jurydyczny, w przekonaniu Rady, podlegać winien rozstrzygnięciu w oparciu o kryterium reguł kompetencyjnych, to jest w drodze oceny, które z konkurencyjnych orzeczeń wydane zostały w ramach właściwości organu konstruowanej istotą zagadnienia faktycznego i prawnego leżącego u podstaw odsunięcia sędziów od pełnienia obowiązków. Otóż już prima facie nie może budzić jakichkolwiek wątpliwości, że istotą sprawy jest w obydwu przypadkach problem odpowiedzialności dyscyplinarnej, a zawieszenie sędziów w czynnościach służbowych w żadnym swym aspekcie nie wykracza poza obszar postępowania dyscyplinarnego, czego proceduralno-kompetencyjną konsekwencją jest wyłączność organów tego postępowania do wdrażania, zmiany i znoszenia środków prawem przewidzianych na czas trwania tego postępowania, aż do jego prawomocnego zakończenia. Tak przedstawiająca się konkluzja wiedzie do jednoznacznego stwierdzenia, że związanie prezesów sądów, w których zatrudnieni są zawieszeni sędziowie, dotyczyć może tylko i wyłącznie orzeczeń Sądu Najwyższego, a konkurencyjne względem nich postanowienia sądów powszechnych, nakazujących dopuszczenie sędziów do orzekania, jako wydane ultra vires, wykonaniu podlegać nie mogą.
Krajowa Rada Sądownictwa prezentuje stanowisko, że sprawa sędziów ma charakter dyscyplinarny, a wyłączną kompetencję do orzekania ma w niej Sąd Najwyższy – jako organ postępowania dyscyplinarnego. Sądy powszechne, nakazując dopuszczenie zawieszonych sędziów do pełnienia obowiązków, orzekły poza swą właściwością, uzurpując kompetencje i wdzierając się w uprawnienia i kognicję Sądu Najwyższego. Stanowi to naruszenie prawa, a tym samym ich orzeczenia pozbawione są wszelkiej mocy i nie wiążą prezesów sądów. Prezesi sądów obligowani są respektować orzeczenia Sądu Najwyższego w przedmiocie zawieszenia sędziego do czasu uchylenia tego środka przez Sąd Najwyższy. Wcześniejsze dopuszczenie sędziów do pracy na podstawie orzeczeń sądów powszechnych stanowiłoby zaś złamanie prawa i akt nieposłuszeństwa prawomocnym i wykonalnym orzeczeniom Sądu Najwyższego.
Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka
Strona 105 z 219