UCHWAŁA NR 975/2024
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 8 listopada 2024 r.
w przedmiocie przystąpienia do postępowania w sprawie o sygnaturze akt Kp 3/24

Na podstawie art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) i art. 3 ust. 1 pkt 3 i 6 oraz art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz. U. z 2024 r. poz. 1186) w związku z art. 510 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.) oraz art. 36 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393):

I. Krajowa Rada Sądownictwa wnosi o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika w sprawie z wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, sygn. akt Kp 3/24;

II. Do reprezentowania wnioskodawcy w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym Krajowa Rada Sądownictwa upoważnia sędziów: dr Annę Dałkowską, dr Macieja Nawackiego i Joannę Kołodziej-Michałowicz.

Uzasadnienie

I
1. Krajowa Rada Sądownictwa, zgodnie z art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (dalej: „Konstytucja RP”), jest organem stojącym na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów uprawnionym na podstawie art. 186 ust. 2 Konstytucji RP do występowania do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodności z ustawą zasadniczą aktów normatywnych w zakresie, w jakim dotyczą one niezależności sądów i niezawisłości sędziów, jak również do przystępowania do toczących się postępowań przed Trybunałem, a dotyczących właśnie niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Rada posiada również na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (dalej: „ustawa o KRS”) uprawnienie do opiniowania projektów aktów normatywnych dotyczących sądownictwa, sędziów i asesorów sądowych, a także przedstawiania wniosków w tym zakresie.
2. Rada podkreśla, iż legitymowana jest również do występowania w postępowaniach dotyczących aktów prawnych odnoszących się do ustroju Trybunału Konstytucyjnego, postępowania przed Trybunałem, czy też statusu sędziów Trybunału. Rada podziela w tym zakresie stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w wyroku Trybunału z 9 grudnia 2015 r., sygn. K 35/15 (OTK ZU nr 1 l/A/2015, poz. 186), a ponownie przywołane w wyroku z 8 listopada 2023 r., K 1/23, (OTK-A 2023, nr 80). W orzeczeniach tych Trybunał uznał, że Krajowa Rada Sądownictwa „może wystąpić z wnioskiem o zbadanie zgodności z Konstytucją ustawy regulującej działalność Trybunału, w zakresie, w jakim niezależność sędziów Trybunału ma przełożenie na niezależność sądów i niezawisłość innych sędziów. Uzasadniając powyższą tezę, Trybunał wskazał, że niezależność TK przekłada się na niezależność sądów, a to z uwagi na powiązanie między postępowaniem przed TK i postępowaniem sądowym. Powiązania te są najbardziej widoczne w ramach konkretnej kontroli konstytucyjności prawa inicjowanej skargą konstytucyjną i pytaniem prawnym. W tym ostatnim wypadku art. 193 Konstytucji wprost jako jedną z przesłanek dopuszczalności pytania prawnego ustanawia zależność między orzeczeniem TK a rozstrzygnięciem sprawy przez sąd, który wystąpił z pytaniem prawnym. Orzeczenie TK o niekonstytucyjności przepisu, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi ponadto podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania (art. 190 ust. 4 Konstytucji). Co więcej, każde orzeczenie TK, również to wydawane w trybie kontroli abstrakcyjnej, wpływa na obowiązywanie prawa i tym samym jego stosowanie przez sądy. Orzeczenia TK mają zatem wpływ na postępowania sądowe i treść wydawanych w ramach tych postępowań rozstrzygnięć”.
3. Przytoczone stanowisko Trybunału stanowi utartą linię orzeczniczą. W odniesieniu do skarżonych przepisów ustaw należy zauważyć, iż stanowią one bezpośrednią ingerencję w toczące się i prawomocnie zakończone postępowania sądowe. I tak w art. 10 ustawy z dnia 13 września 2024 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym ustawodawca stwierdza nieważność wyroków Trybunału Konstytucyjnego, podważając status sędziów Trybunału, określając ich mianem „osób nieuprawnionych do orzekania” i wskazując, iż wyroki te nie wywierają skutków określonych w art. 190 ust. 1 i 3 Konstytucji. Fakt, iż rodzi to bezpośrednie skutki w wymiarze sprawiedliwości wynika z:
- przedmiotu kwestionowanych przez ustawodawcę orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dotyczących bezpośrednio wymiaru sprawiedliwości np. wyroku w sprawie K 1/23 odnoszącym się do statusu sędziów powszechnych, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych i samego Trybunału, 

- z faktu, iż dotyczy to spraw rozpoznawanych w sądach, o czym wskazuje sama treść skarżonego przepisu, w którym w ustępie 4, wskazuje się, iż orzeczenia sądowe i ostateczne decyzje administracyjne, prawomocne w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, wydane w sprawach indywidualnych na podstawie stanu prawnego ukształtowanego unieważnianymi wyrokami, pozostają w mocy. Nie wyklucza to wznowienia postępowań, nie dotyczy spraw zawisłych w sądach, nadto stanowi przesłankę nieusuwalnych w drodze wykładni wątpliwości co do stanu prawnego w odniesieniu do prawomocnie zakończonych spraw będących na etapie postępowania kasacyjnego, czy nieprawomocnych ostatecznych decyzji
administracyjnych.
4. Podważenie statusu sędziów Trybunału, zakwestionowanie ostatecznych i powszechnie obowiązujących orzeczeń Trybunału, kształtujących sytuację procesową, stanowiących podstawę rozstrzygnięć sądów, odnoszących się bezpośrednio do statusu sędziów, ich niezawisłości i niezależności sądów stanowi nie tylko o uprawnieniu, ale nade wszystko o obowiązku Krajowej Rady Sądownictwa do przystąpienia do przedmiotowego postępowania.

II
5. Krajowa Rada Sądownictwa, działając na podstawie art. 510 § 1 KPC oraz art. 36 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym przedstawia stanowisko w sprawie o sygn. Kp 3/24, pod którą to sygnaturą rozpoznawana jest również sprawa Kp 4/24.
6. Krajowa Rada Sądownictwa podtrzymuje opinie z dnia 27 czerwca 2024 r. w sprawie poselskiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk sejmowy nr 253), przekazanego do zaopiniowania przy piśmie Zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu z dnia 13 marca 2024 r. (znak: SPS-WP.020.88.4.2024) oraz w sprawie poselskiego projektu ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjny (druk sejmowy nr 254) równocześnie przekazanego przy piśmie (znak: SPS-WP.020.87.4.2024). Wyrażone przez Radę stanowisko zachowuje swoją aktualność z uwagi na uchwalenie przez Sejm RP w dniu 13 września 2024 r. wskazanych projektów ustaw obejmujących kwestionowane przez Radę rozwiązania ustrojowe. Podkreślić należy, iż Rada negatywnie opiniowała projekty z uwagi na jednoznaczną sprzeczność wprowadzanych przepisów z szeregiem wzorców konstytucyjnych.
7. Krajowa Rada Sądownictwa w pełni popiera całą argumentację przedstawioną we wnioskach Prezydenta RP, a w niniejszym stanowisku wskazuje dodatkową argumentację w granicach wskazanych przez Prezydenta RP we wniosku zarzutów:
- tj. niezgodności art. 16 ust. 2 zaskarżonej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (dalej u.T.K.) z art. 194 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 7 Konstytucji
- niezgodności art. 20 ust. 2 u.T.K. w zakresie, w jakim ustanawia dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej termin „nie później niż 14 dni od dnia wyboru przez Sejm sędziego Trybunału” do umożliwienia sędziemu Trybunału Konstytucyjnego uroczystego złożenia ślubowania z art. 126 ust. 2 i ust. 3 w związku z preambułą Konstytucji oraz art. 2 Konstytucji
- niezgodności art. 10 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym (dalej p.w.u.T.K.) z art. 190 ust. 1 Konstytucji oraz art. 173 w związku z art. 10 oraz art. 7 Konstytucji.
8. Rada podkreśla, iż w odniesieniu do zaskarżonych ustaw możliwe jest podniesienie dodatkowych zarzutów niezgodności przepisów z szeregiem wzorców konstytucyjnych, jednakże wzorce przywołane we wnioskach przedłożonych przez Prezydenta RP są wystarczające do osiągnięcia skutku w postaci eliminacji naruszających normy konstytucyjne przepisów, będących nierozerwalnie związanych z całymi ustawami, co stanowi przesłankę odmowy podpisania ustaw przez Prezydenta RP (art. 122 ust.4 Konstytucji).
9. Na marginesie jedynie Rada wskazuje, iż do zaskarżonych ustaw wprowadzono szereg poprawek - w dniu 13 września 2024 r. Sejm przyjął 64 poprawki Senatu do ustawy do Trybunale Konstytucyjnym. Poprawki, wprowadzające odmienne rozwiązania ustrojowe od projektowanych nie zostały przedłożone Krajowej Radzie Sądownictwa do zaopiniowania, projekty były procedowane w atmosferze pośpiechu, w konsekwencji sam proces legislacyjny obarczony był wadliwością, skutkującą możliwością eliminacji całych ustaw z porządku prawnego, w sytuacji, w której doszłoby do ich podpisania przez Prezydenta RP. Brak możliwości zaopiniowana przez Radę przepisów ustaw co do zasady skutkuje naruszeniem art. 2, art. 7 w zw. z art. 186 ust. 1 Konstytucji RP. W dotychczasowym orzecznictwie Trybunał Konstytucyjny przyjmował, że stwierdzenie naruszenia przepisów procedury jest wystarczającą przesłanką uznania niekonstytucyjności kwestionowanego przepisu; w takiej sytuacji zasadniczo nie ma już nawet potrzeby badania zarzutów merytorycznych (m.in. wyroki TK z: 24 czerwca 1998 r., sygn. K 3/98, OTK ZU nr 4/1998, poz. 52; 23 lutego 1999 r., sygn. K 25/98, OTK ZU nr 2/1999, poz. 23; 19 czerwca 2002 r., sygn. K 11/02, OTKZU nr 4/A/2002, poz. 43).
Wydanie ustawy bez zachowania trybu wymaganego przepisami prawa do jego wydania, bez zasięgnięcia opinii Krajowej Rady Sądownictwa nie jest jednakże przedmiotem wniosku Prezydenta RP.
Niezgodność art 16 ust 2 zaskarżonej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z art. 194 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 7 Konstytucji.
10. Przewidziana we wprowadzanym przepisie art. 16 ust. 2 zasada kontynuacji pełnienia funkcji sędziego Trybunału aż do momentu wyboru następcy jest - zdaniem Krajowej Rady Sądownictwa - sprzeczna z konstytucyjnie określonym, na 9 lat, czasem trwania kadencji sędziów TK (art. 194 ust. 1 Konstytucji RP). Podobne rozwiązanie, jako wprost niezgodne z Konstytucją RP, a dotyczące kadencji Rzecznika Praw Obywatelskich, ocenione zostało negatywnie w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 15 kwietnia 2021 r. sygn. K 20/20.
Przedłużenie kadencji sędziego TK ponad konstytucyjnie wyznaczone ramy, bez ostatecznej granicy (nawet w nieskończoność) budzi wyraźne wątpliwości co do skutków takiej regulacji odnośnie do poprawności obsady tego organu, narusza przywołany wzorzec konstytucyjny.
11. Rada podziela stanowisko Trybunału wyrażone w przywołanym judykacie, iż „przepisy konkretyzujące długość kadencji poszczególnych organów konstytucyjnych ustrojodawca sformułował wprost w Konstytucji, albo za pomocą delegacji ustawowej, powierzył je ustawodawcy zwykłemu. Bez względu jednak na to, jakiej rangi przepisy są źródłem długości kadencji konkretnego organu, dla reguły kadencyjności podstawą jest art. 2 i art. 7 Konstytucji. Zarówno zasada demokratycznego państwa prawnego, jak i legalizmu wspólnie stanowią jej źródło.
Z jednej bowiem strony, art. 7 Konstytucji stanowi ograniczenie organów władzy publicznej, zezwalając im na działanie w zgodzie z maksymą "co nie jest nakazane, jest zabronione", z drugiej zaś, z zasady bezpieczeństwa prawnego wynika nakaz takiego stanowienia prawa, który pozwoli obywatelom rozumieć własną sytuację prawną i da im możliwość planowania swoich działań w zaufaniu do państwa i stanowionego przez nie prawa.” W konsekwencji stanowiona w zaskarżonym przepisie zasad kontynuacji wprost narusza normę konstytucyjną wynikającą z art. 7 i art. 2 Konstytucji zasadę legalizmu, zaufania do państwa i prawa, bezpieczeństwo obrotu prawnego.
Niezgodność art. 20 ust. 2 u.T.K. w zakresie, w jakim ustanawia dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej termin „nie później niż 14 dni od dnia wyboru przez Sejm sędziego Trybunału” do umożliwienia sędziemu Trybunału Konstytucyjnego uroczystego złożenia ślubowania z art. 126 ust. 2 i ust. 3 w związku z preambułą Konstytucji oraz art. 2 Konstytucji
12. Art. 20 ust. 2 u.T.K. wprowadza termin 14 dni dla Prezydenta RP na umożliwienie sędziemu Trybunału uroczystego złożenia ślubowania - termin ten ma rozpoczynać swój bieg od dnia wyboru sędziego przez Sejm. Kwestię dopuszczalności wyznaczenia terminu do wykonania czynności przez konstytucyjny organ Rzeczypospolitej Polskiej - Prezydenta w świetle wzorca konstytucyjnego analizował Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 5 czerwca 2012 r. K 18/09 w zakresie realizacji uprawnień Prezydenta RP, którego stanowisko Rada w pełni
podziela.
13. W systemie wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego, Prezydent realizuje swoje kompetencje najwyższego strażnika przestrzegania Konstytucji, suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium (art. 126 ust. 2 Konstytucji RP). Wskazany przepis stanowi zatem wzorzec oceny zaskarżonego przepisu u.T.K. Rekonstruując treść normy konstytucyjnej, Prezydent RP niewątpliwie współdziała z innymi organami, w tym z Sejmem, w realizacji swojej roli najwyższego strażnika porządku konstytucyjnego. Inne organy państwa nie mogą jednakże ograniczać Prezydenta w realizacji tej roli, a tym bardziej zakreślać ram czasowych do wykonania tej kompetencji, w tym także kompetencji doprecyzowanej w przepisie ustawowym (art. 126 ust. 3 Konstytucji RP).
14. Prezydent RP występuje w procedurze powołania sędziego Trybunału Konstytucyjnego jako podmiot właściwy do przyjęcia ślubowania, przy czym, uwzględniając konstytucyjnie określoną pozycję ustrojową, jako jednego z podstawowych organów państwa polskiego, wykluczone jest traktowanie tych czynności jako biernych, o charakterze wtórnym - prawidłowe realizowanie kompetencji w tym zakresie musi uwzględniać przede wszystkim unormowania konstytucyjne, rolę najwyższego strażnika Konstytucji, nie zaś oczekiwania odnośnie do umożliwienia niezwłocznego złożenia ślubowania - terminu wykonania ustawowo nałożonego obowiązku (wyrażone na marginesie uzasadnienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2015 r. sygn. K 35/15), którego nie przewiduje żadna norma wyższego rzędu. Zdaniem Krajowej Rady Sądownictwa wprowadzona regulacja stanowiłaby precedensowe rozwiązanie w polskim systemie prawnym, ewidentnie zmierzającym do sparaliżowania wykonywania funkcji przez Prezydenta RP i narzucania mu sposobu wykonywania jego zadań. Nadto pozbawiałaby możliwości reagowania Prezydenta na wybór sędziego Trybunału naruszający chronione konstytucyjnie wartości, co nie jest sytuacją teoretyczną, a miało już miejsce w przeszłości, m.in. w 2015 r. w sytuacji wyboru sędziów Trybunału na zapas, przed końcem kadencji ich poprzedników.
Niezgodność art 10 ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym z art. 190 ust. 1 Konstytucji oraz art. 173 w związku z art. 10 oraz art. 7 Konstytucji.
15. Konstytucja RP nie przewiduje możliwości podważania wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które zgodnie z art. 190 ust. 1 mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Ewentualne zastosowanie procedury umożliwiającej eliminację z porządku prawnego orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego wymagałoby stosownych zapisów w Konstytucj i ze wskazaniem trybu postępowania w tym przedmiocie. Zwrócić należy uwagę, że Konstytucja RP nie przewiduje uregulowań na wzór rozwiązań dotyczących okresu przejściowego po dacie wejścia w życie Konstytucji RP, a zawartych w jej art. 239. Zmiana stanu prawnego wynikającego z treści orzeczeń Trybunału wymagałaby zatem unormowanego na poziomie konstytucyjnym trybu wzruszania orzeczeń lub też zmiany Konstytucji, dostosowującej jej do zgodnej z wolą polityczną, postulowanej regulacji prawnej, w tym ustrojowej.
16. Konstrukcja prawna zawarta w art. 10 u.p.w.u.TK opiera się na nieznajdującym uzasadnienie w obowiązującym porządku konstytucyjnym założeniu, że skład osobowy Trybunału Konstytucyjnego jest niezgodny ze standardami praworządności, których źródło stanowią przytoczone w uzasadnieniu projektu orzeczenia ETPC, wyroki TK w sprawie o sygn. K 34/15 i K 35/15 oraz orzeczenia Sądu Najwyższego.
17. Odwołując się do przytoczonego przez projektodawców zaskarżonego ustawy wyroku Trybunału Konstytucyjnego o sygn. K 34/15, Krajowa Rada Sądownictwa podnosi, że nie można „bez wyraźnego («pozytywnego») upoważnienia konstytucyjnego, a takie nie zostało w Konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. wyrażone - wyłączyć całkowicie, wyłączyć w pewnym zakresie, czy też samoistnie ograniczyć konstytucyjną zasadę (atrybut) ostateczności orzeczeń (wyroków) Trybunału Konstytucyjnego bądź niektórych jej konsekwencji prawnych wynikających ze sformułowania art. 190 ust. 1 Konstytucji (zob. postanowienie pełnego składu TK z 17 lipca 2003 r., sygn. K 13/02, OTK ZU nr 6/A/2003, poz. 72). Rozwiązanie to należy widzieć jako potwierdzenie i zabezpieczenie nadrzędności Konstytucji RP nad innym aktami prawa. Przywołane w wyroku stanowisko Trybunału jednoznacznie zatem wskazuje na naruszenie wzorca konstytucyjnego z art. 190 ust. 1.
18. Rada jako wadliwą ocenia przyjętą w ustawie kategorię sędziego Trybunału konstytucyjnego w postaci: „osoby nieuprawnionej do orzekania”. Przedmiotowa konstrukcja prawna jest wadliwa, gdyż nie przewiduje żadnego trybu umożliwiającego prawomocne lub ostateczne stwierdzenie zindywidualizowanego, z zachowaniem prawa do sądu, naruszenia ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym przy powołaniu na stanowisko sędziego Trybunału, a co za tym idzie stwierdzenia, których sędziów Trybunału dotyczy ustawa wprowadzająca. W obowiązujących przepisach nie jest przewidziana żadna procedura unieważnienia lub wznowienia postępowania w sprawie wyboru sędziego Trybunału, przykładowo przed Trybunałem Stanu. Nadto regulacja taka, sprowadzająca się do usunięcia sędziego Trybunału, przerwania jego kadencji wymagałaby regulacji na poziomie Konstytucji.
19. Czynności podejmowane w procedurze wyboru sędziego Trybunału w postaci podjęcia przez Sejm uchwały o wyborze na stanowisko sędziego Trybunału, złożenia ślubowania wobec Prezydenta, traktowane są jako czynności konwencjonalne. Nie wykluczając w świetle teorii prawa nieważności jakiejkolwiek czynności konwencjonalnej, w szczególności czynności konwencjonalnej prawa publicznego, to mimo wszystko żaden przepis obowiązującego prawa nie upoważnia jakiegokolwiek organu władzy publicznej do stwierdzenia nieważności wyboru sędziego Trybunału oraz nie wskazuje procedury, w jakiej miałoby do tego dojść. Rozważania tego rodzaju mają charakter czysto teoretyczny, właściwy dla doktryny prawa, (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 grudnia 2015 r. o sygn. K 34/15, postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 stycznia 2016 r. o sygn. akt U 8/15).
20. Projektowana ustawa zatem nie tylko wzrusza ostateczne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, ale również - wbrew Konstytucji - wprowadza niejasny status bliżej nieoznaczonej części jego składu. Ustawa nie precyzuje jednak trybu w jakim ma być sporządzona lista nieważnych judykatów Trybunału oraz nie wskazuje jaki status mają posiadać sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, którzy zostaną uznani za „osoby nieuprawnione do orzekania” na skutek czego orzeczenia, w których wydaniu brali udział stracą walor mocy powszechnie obowiązującej. Stanowi to w swojej istocie próbę arbitralnego wyrugowania niektórych wyroków Trybunału Konstytucyjnego, również ze względów politycznych (por. uzasadnienie ustawy w zakresie w jakim dotyczy orzecznictwa Trybunału w sprawach aborcyjnych), jak i odsunięcia od orzekania sędziów Trybunału per facta concludentia, bez konstytucyjnej podstawy do skrócenia ich kadencji. Powyższe stoi nie tylko w sprzeczności z art. 194 ust. 1 Konstytucji RP, ale również z zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa (art. 2 Konstytucji RP) poprzez unieważnienie ostatecznych wyroków sądu konstytucyjnego o charakterze powszechnie obowiązującym i kształtującym prawa i obowiązki obywateli RP, ogłaszanych w publikatorze urzędowym - Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oraz stanowi ewidentną presję na sędziów Trybunału Konstytucyjnego.
21. Rada na marginesie zauważa, iż zasada niezależności Trybunału Konstytucyjnego (art. 173 Konstytucji) jest ściśle powiązana z zasadą niezawisłości sędziów Trybunału (tak Trybunał w wyroku z 3 grudnia 2015 r., o sygn. K 34/15). Stosownie do art. 195 ust. 1 Konstytucji, sędziowie Trybunału są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji. Obie te zasady wykluczają wszelkie formy oddziaływania na działalność orzeczniczą Trybunału zarówno ze strony innych organów władzy publicznej jak i ze strony innych podmiotów. W pojęciu niezawisłości sędziów nacisk jest położony na brak uzależniania sędziów w ich działalności orzeczniczej od czynników innych niż tylko wymagania wynikające z prawa. Zatem próba wprowadzenia w drodze ustawy uznaniowości co do podmiotowej oceny poprawności lub braku poprawności powołania na stanowisko sędziego Trybunału Konstytucyjnego godzi w zasadę niezawisłości sędziowskiej i stanowi próbę ingerencji w konstytucyjną zasadę kadencyjności z art. 194 ust. 1 Konstytucji RP.
22. Reasumując Krajowa Rada Sądownictwa w pełni popiera wnioski Prezydenta RP z dnia 7 października 2024 r. zmierzające do kontroli prewencyjnej ustawy z dnia 13 września 2024 r. o Trybunale Konstytucyjnym i ustawy z dnia 13 września 2024 r.
Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym, wnosząc o uwzględnienie przy ich rozpoznaniu argumentacji przedstawionej przez Radę.

WP.43.12.2024

Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF