OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 22 listopada 2024 r.
w przedmiocie projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (B 861)

Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie - Regulamin urzędowania sądów powszechnych, przekazanym do zaopiniowania przy piśmie Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości z dnia 17 października 2024 r. (znak: DL-IV.4601.10.2024; nr w wykazie prac legislacyjnych: B 861), przedstawia poniższe uwagi.
Wątpliwość Krajowej Rady Sądownictwa budzi projektowany § 39 ust. 1 rozporządzenia - Regulamin urzędowania sądów powszechnych, w zakresie w jakim przewiduje ustanowienie kompetencji prezesa sądu apelacyjnego do ustalania wspólnego dnia wolnego z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy dla wszystkich pracowników apelacji. Według projektodawcy rozwiązanie to ma umożliwić jednolite zarządzanie dniami wolnymi i zapewni sprawność funkcjonowania sądów.
Materia, której dotyczy proponowana zmiana, pozostaje w zakresie unormowania ustawy - określenie bowiem, na poziomie rozporządzenia, podmiotu uprawnionego do ustalania dnia wolnego (w tym przypadku z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy o 8 godzin za święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela) nie może przeczyć unormowaniom ustawowym. Z art. 22 § 1 pkt 1 lit. b p.u.s.p. wynika, że zwierzchnikiem służbowym sędziów, asesorów sądowych, referendarzy sądowych, asystentów sędziów danego sądu oraz kierownika i specjalistów opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów jest prezes sądu, zaś z art. 3 la § 1 pkt 3 oraz § Ib wynika, że zwierzchnikiem służbowym, i dokonującym czynności z zakresu prawa pracy wobec pozostałych pracowników sądu jest dyrektor sądu (wobec pracowników sądu wykonujących zadania z zakresu informatyzacji sądownictwa oraz obsługi informatycznej sądów jest to dyrektor sądu apelacyjnego). Są to zatem podmioty, do których kompetencji należy również ustalanie dni wolnych od pracy w sądach oraz organizacja pracy sensu largo.
Krajowa Rada Sądownictwa podkreśla, że z racji aktualnego brzmienia powołanych wyżej przepisów ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, projektowany przepis jako sprzeczny z zasadami wydawania rozporządzeń wyrażonymi w art. 92 ust. 1 Konstytucji (w tym zasadą hierarchiczności i podporządkowania rozporządzeń ustawom) oraz zasadą legalizmu wyrażoną w art. 7 Konstytucji, powinien zostać usunięty z projektu. Kompetencje prezesa sądu i dyrektora sądu (w tym dyrektora sądu apelacyjnego) nie mogą być zmieniane i ograniczane w drodze rozporządzenia wobec ich regulacji na poziomie ustawowym - co w zasadniczym wymiarze stanowi realizację zasady regulacji ustroju sądownictwa na poziomie ustawowym wynikającą z art. 176 ust. 2 Konstytucji. W przeciwnym razie zachodzić będzie niemożliwa do pogodzenia sprzeczność rozporządzenia z materią ustawową.

WP.420.87.2024
Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF