Krajowa Rada Sądownictwa

Szczegóły: Nadrzędna kategoria: Aktualności; Opublikowano: 24 styczeń 2025

Data wydarzenia: 21-01-25

Data końca wydarzenia: 24-01-25

Podczas zakończonego 24 stycznia br. posiedzenia Krajowa Rada Sądownictwa negatywnie zaopiniowała projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach dotyczących rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z wyborami Prezydenta RP oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu RP w 2025 r. Uznała, że jest on sprzeczny z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi polskiego porządku prawnego.

Zgodnie z obowiązującym prawem, rozpoznawanie protestów wyborczych oraz stwierdzanie ważności wyborów należy do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Natomiast w przesłanym Radzie projekcie napisano m.in., że funkcjonowanie tej Izby budzi wątpliwości sądów międzynarodowych ETPCz i TSUE. Zaproponowano w niej, by protesty wyborcze oraz stwierdzenie ważności wyborów Prezydenta RP i wyborów uzupełniających do Senatu RP rozpoznawali sędziowie połączonych izb Sądu Najwyższego: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Krajowa Rada Sądownictwa negatywnie opiniuje przedstawiony jej projekt, ponieważ zmiany w prawie wyborczym mogą być przeprowadzane na minimum sześć miesięcy przed terminem wyborów. Potwierdza to m.in. dotychczasowe orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego (wyrok TK z 28.10.2009 r. oraz wyrok TK z 3.11.2006 r. Pierwsza tura wyborów prezydenta RP odbędzie się tymczasem już 18 maja 2025 r.

Natomiast Komisja Wenecka w Kodeksie dobrych praktyk w sprawach wyborczych podkreśla, że podstawowe elementy prawa wyborczego nie powinny podlegać zmianom na mniej niż rok przed wyborami.

24 stycznia br. Sejm przyjął ostatecznie inną wersję tej ustawy – bez opinii KRS – zaproponowane przez Marszałka Sejmu rozwiązanie, w myśl którego o ważności wyborów rozstrzygać ma 15 sędziów Sądu Najwyższego najstarszych stażem w SN. Teraz ustawą zajmie się Senat.

Rada przeprowadziła konkursy na stanowiska asesorskie i sędziowskie i podjęła uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP dziewięciu wniosków o powołanie na stanowisko asesora w wojewódzkich sądach administracyjnych i dwa wnioski o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego.

Rada rozpatrzyła też 10 odwołań od podziału czynności, dziewięć uwzględniła, jedno odroczyła do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia w sprawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 26 września 2024 r., zmieniającego Regulamin urzędowania sądów powszechnych. Wśród nich są odwołania sędziów sądów rzeszowskich, wobec których podjęto próbę odsunięcia ich od orzekania i stworzenia swoistego „getta”, do którego byliby zesłani.

W czasie dyskusji związanej z rozpatrywaniem odwołań od podziału czynności, które złożyli sędziowie - rzecznicy dyscyplinarni, członkowie Rady zauważyli, że ograniczanie kompetencji orzeczniczej sędziów, co zdaniem Rady ma miejsce w tym przypadku, poprzez działania administracyjne jest nielegalne i niekonstytucyjne.

Krajowa Rada Sądownictwa zaskarżyła na niekorzyść sędziego z Sądu Rejonowego w Bełchatowie wyrok uniewinniający Sądu Dyscyplinarnego przy SA w Łodzi. Sędzia wysłał pismo do OBWE, w którym kwestionował status sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Zdaniem Rady, włączył się w ten sposób w bieżący spór polityczny. Fakt przesłania pisma do instytucji politycznej jest przekroczeniem granic dopuszczalnej działalności publicznej, a pogląd, że sędziowie SN zostali powołani w wadliwym procesie wywołującym brak niezależności to przesłanka do uznania, że sędzia uchybił godności urzędu i podważył zaufanie co do swej niezawisłości, niezależności i bezstronności.

Rada wyraziła zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska sędziego przez dwoje sędziów i wyraziła zgodę na przeniesienie jednego sędziego w stan spoczynku.
Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa