Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Aktualności

Opublikowano: 25 styczeń 2024

Data wydarzenia: 07-05-24

Data końca wydarzenia: 10-05-24

Szczegóły

Nadrzędna kategoria: Aktualności

Opublikowano: 25 styczeń 2024

Data wydarzenia: 23-04-24

Data końca wydarzenia: 26-04-24

Szczegóły

Opublikowano: 19 styczeń 2024

Na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 269 ze zm.) Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa – organu stojącego na straży niezależności sądów w myśl art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, po zapoznaniu się z pismem sędziego Stanisława Olchowego z dnia 3 stycznia 2024 r., stwierdza, co następuje.

1. Zgodnie z treścią pisma, sędzia Stanisław Olchowy rozpoczął dnia 19 grudnia 2023 r. kadencję prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu. Następnie w dniu 29 grudnia 2023 r. została mu doręczona decyzja Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 grudnia 2023 r. uchylająca decyzję z dnia 30 października 2023 r. o powołaniu go z dniem 19 grudnia 2023 r. do pełnienia funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu (znak: DKO-I.562.92.2023).Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa w dniu 10 stycznia 2024 r. zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości o udzielenie wyjaśnień w przedmiocie okoliczności przedstawionych w piśmie sędziego Stanisława Olchowego, jednak Minister Sprawiedliwości do dnia 19 stycznia 2024 r. nie udzielił odpowiedzi.

2. W tym stanie rzeczy Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa zwraca uwagę, że odwołanie prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu zostało dokonane z pominięciem trybu określonego w art. 27 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 217 ze zm. – dalej: u.s.p.), bez udziału Kolegium Sądu oraz Krajowej Rady Sądownictwa, a akt odwołania go z funkcji doręczono w dniu 29 grudnia 2023r. – tj. po dziesięciu dniach od rozpoczęcia kadencji.

3. Akt odwołania z funkcji prezesa, stanowiący oświadczenie woli organu władzy wykonawczej, wywołuje skutki w sferach zarówno prawa ustrojowego, jak i indywidualnych praw i obowiązków dopiero z chwilą jego notyfikacji właściwemu sądowi – to jest z momentem wprowadzenia go do obrotu prawnego. Jego egzystencja prawna rozpoczyna się w chwili jego doręczenia. Nieprawidłowe doręczenie jest równoznaczne z jego nieistnieniem w obrocie prawnym (zob. wyroki NSA: z 11 grudnia 2007 r. o sygn. akt II OSK 1650/06, LEX nr 456865; z 23 stycznia 2009 r. o sygn. akt I OSK 1467/08, LEX nr 1381151; z 19 maja 2006 r. o sygn. akt I OSK 1176/05, LEX nr 236587, z 21 października 2008 r. o sygn. akt II GSK 800/08, LEX nr 565691).

4. Akceptacja możliwości wejścia do obrotu prawnego aktu zawierającego oświadczenie woli Ministra Sprawiedliwości bez jego doręczenia prowadziłoby do skutków sprzecznych z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego i wywodzoną z niej zasadą ochrony zaufania do państwa, o których mowa w art. 2 Konstytucji RP, oraz zasadą praworządności wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP.

5. Możliwość skutecznej zmiany aktu powołania sędziego na funkcję prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu bez konieczności zachowania trybu określonego w art. 27 u.s.p. możliwa była do momentu objęcia funkcji. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wskazuje, że po objęciu funkcji do jego odwołania konieczne jest zastosowanie trybu wynikającego z art. 27 u.s.p.

6. Zgodnie z art. 27 § 1 i 2 u.s.p. prezes sądu może zostać odwołany przez Ministra Sprawiedliwości po zaistnieniu przesłanek ustawowych z § 1 tego przepisu po zasięgnięciu opinii kolegium właściwego sądu. Zgodnie z art. 27 § 5 u.s.p. pozytywna opinia kolegium właściwego sądu upoważnia Ministra Sprawiedliwości do odwołania jego prezesa, natomiast w myśl z art. 27 § 5a u.s.p. jeżeli opinia kolegium właściwego sądu w przedmiocie odwołania jego prezesa albo wiceprezesa jest negatywna, Minister Sprawiedliwości może przedstawić zamiar odwołania, wraz z pisemnym uzasadnieniem, Krajowej Radzie Sądownictwa. Negatywna opinia Krajowej Rady Sądownictwa jest dla Ministra Sprawiedliwości wiążąca, jeżeli uchwała w tej sprawie została podjęta większością dwóch trzecich głosów.

7. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wskazuje, że odwołanie Prezesa Sądu Okręgowego w Radomiu nastąpiło bez podstawy prawnej. W demokratycznym państwie prawa organy władzy publicznej mogą działać tylko na podstawie prawa, w granicach kompetencji wynikających z norm prawnych.

8. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wzywa Ministra Sprawiedliwości do uchylenia aktu odwołania z dnia 15 grudnia 2023 r. i w przypadku zamiaru odwołania prezesa – do zastosowania trybu określonego w art. 27 u.s.p.

Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka

Szczegóły

Opublikowano: 17 styczeń 2024

1. Na podstawie art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 3 ust. 1 pkt 5
w zw. z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa – organu stojącego na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów – stwierdza, że posiedzenie Kolegium Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w dniach 15 i 16 stycznia 2024 r., którego przedmiotem było zaopiniowanie wniosku Ministra Sprawiedliwości w sprawie odwołania prezesa i wiceprezesów sądu, z uwagi na udział w głosowaniu osoby nieuprawnionej odbyło się sprzecznie z przepisami ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 217 ze zm. – dalej: u.s.p.), czego konsekwencją jest nieważność „uchwał” pozytywnie opiniujących wniosek o odwołanie Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu oraz jego Wiceprezesów.

2. Minister Sprawiedliwości wnioskiem z dnia 15 stycznia 2024 r. zwrócił się do Kolegium Sądu Apelacyjnego w Poznaniu o wydanie opinii w przedmiocie odwołania prezesa i wiceprezesów sądu, jednocześnie zawieszając ich w trybie art. 27 § 3 u.s.p. i powierzając wykonywanie funkcji prezesa sądu najstarszemu służbą przewodniczącemu wydziału tego sądu.

3. Pełnienie funkcji prezesa sądu nie wiąże się z uzyskaniem członkostwa w kolegium. To prezes sądu i tylko prezes sądu z chwilą powołania na to stanowisko staje się z mocy prawa członkiem kolegium jako osoba fizyczna i pozostaje nim do chwili odwołania z funkcji prezesa. Powierzenie „wykonywania funkcji prezesa” nie wiąże się z uzyskaniem członkostwa w kolegium przez osobę wykonującą funkcję prezesa sądu na podstawie art. 22b § 2 w zw. z 27 § 3 u.s.p. Za tą tezą przemawia art. 27 § 3 i 4 u.s.p. W § 3 Minister Sprawiedliwości uzyskał prawo do zawieszenia prezesa z jednoczesnym zwróceniem się z wnioskiem o wyrażenie opinii co do odwołania, a kolejny § 4 stanowi, że prezes, którego dotyczy wniosek, nie głosuje nad tą opinią. Skoro w § 4 nie odróżnia się prezesa zawieszonego od niezawieszonego, to przepis dotyczy każdego prezesa, na co wskazuje także umiejscowienie przepisu.

4. Zawieszenie przez Ministra Sprawiedliwości dotyczy tylko wykonywania kompetencji ustawowych prezesa sądu (art. 22 u.s.p), a sprawowanie funkcji członka kolegium jest odrębną funkcją, nabywaną z mocy prawa z chwilą powołania na prezesa. Odrębne wyznaczanie przez prezesa sądu sędziego zastępującego go w kierowaniu sądem (art. 22b § 1 u.s.p.) oraz sędziego zastępującego go na posiedzeniu kolegium (art. 28 § 2 u.s.p.) świadczy, iż kompetencje prezesa i członka kolegium są odrębne. Zawieszenie prezesa sądu nie stoi na przeszkodzie realizacji upoważnienia udzielonego w trybie art. 28 § 2 u.s.p., czyli wykonywaniu przez upoważnionego sędziego uprawnień prezesa sądu jako członka kolegium w jego zastępstwie.

5. Na podstawie art. 28 § 8 u.s.p. posiedzenia kolegium zwołuje prezes sądu – nie jako członek kolegium, lecz jako prezes sądu. Po zawieszeniu prezesa, o ile posiedzenie nie zostało już zwołane, posiedzenie zwołuje wiceprezes sądu lub sędzia wykonujący funkcję prezesa. Ten ostatni nie bierze jednak udziału w posiedzeniu kolegium sądu, a jedynie przedstawia swoje wnioski na piśmie, chyba że kolegium zechce go wysłuchać. Zawieszony prezes bierze nadal udział w obradach kolegium sądu i głosuje nad jego uchwałami – z wyłączeniem głosowania nad opinią w przedmiocie jego odwołania (art. 27 § 3 i 4 u.s.p.). Jest to konsekwencją faktu, że zawieszenie przez Ministra Sprawiedliwości prezesa sądu dotyczy tylko wykonywania jego kompetencji ustawowych określonych w art. 22 u.s.p. natomiast nie dotyczy ustawowych kompetencji związanych z członkostwem w kolegium. Prezesi sądów-członkowie kolegium pomimo ich zawieszenia przez Ministra Sprawiedliwości w czynnościach w trybie art. 27 § 3 u.s.p. nadal są członkami kolegium i mogą czynnie i skutecznie uczestniczyć w jego pracach – z wyłączeniem możliwości głosowania nad opinią w przedmiocie swego odwołania.

6. Przepis art. 22b § 2 w zw. z art. 27 § 3 u.s.p. jednoznacznie stanowi, kto wykonuje funkcję zawieszonego prezesa sądu, a Minister Sprawiedliwości nie ma kompetencji do zmiany tej osoby. Prawo i obowiązek wykonywania funkcji zawieszonego prezesa powstaje z mocy prawa i powierzenie tych obowiązków mocą decyzji Ministra Sprawiedliwości nie miało podstaw prawnych. Najstarszy służbą przewodniczący wydziału objął te obowiązki z mocy prawa, na skutek zawieszenia Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu.

7. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wzywa właściwe organy Sądu Apelacyjnego w Poznaniu do ponownego przeprowadzenia posiedzenia kolegium zgodnie z treścią art. 27-28 u.s.p., zaś Ministra Sprawiedliwości – do zwrócenia się do tego kolegium o prawidłowe zaopiniowanie jego wniosków o odwołanie Prezesa Sądu Apelacyjnego w Poznaniu oraz Wiceprezesów tego Sądu.

Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka

Szczegóły

Opublikowano: 15 styczeń 2024

oraz powierzenia obowiązków Pierwszego Zastępcy Prokuratora Generalnego Prokuratora Krajowego innemu prokuratorowi

1. Na podstawie art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 3 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa – organu stojącego na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów - wyraża głębokie zaniepokojenie działaniami Prokuratora Generalnego z dnia 12 stycznia 2024 r., podjętymi bez podstawy prawnej, polegającymi na stwierdzeniu, że Prokurator Krajowy Dariusz Barski pozostaje prokuratorem w stanie spoczynku na podstawie ustawy z dnia 9 października 2009 r. o zmianie ustawy o prokuraturze i niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 178, poz. 1375), oraz na wykreowaniu nieznanej prawu funkcji tj. „osoby pełniącej obowiązki prokuratora krajowego”. Ewentualne czynności w postępowaniach przed sądem tego nieznanego ustawie organu będą budziły poważne wątpliwości co do ich skuteczności i legalności.

2. Prokurator Generalny pismem z 12 stycznia 2024 r. stwierdził, że Prokurator Krajowy – Dariusz Barski pozostaje prokuratorem w stanie spoczynku począwszy od jego przeniesienia w stan spoczynku w trybie określonym w nieobowiązującej ustawie z dnia 9 października 2009 roku. Założenie przyjęte przez Prokuratora Generalnego – konsekwentnie stosowane – prowadzi do wniosku, że Prokurator Krajowy Dariusz Barski w całym okresie sprawowania funkcji Prokuratora Krajowego, od dnia 18 marca 2022 roku, pozostawał w stanie spoczynku, co rodzi niebezpieczeństwo kwestionowania ważności i skuteczności wszystkich decyzji podjętych przez niego w oparciu o kompetencje Prokuratora Krajowego wynikające z ustawy z dnia 24 stycznia 2016 roku – Prawo o Prokuraturze, w tym decyzji bezpośrednio wpływających na umocowanie procesowe prokuratorów, którzy występują przed sądami: - w postępowaniu cywilnym na podstawie art. 7 oraz na podstawie przepisów Księgi pierwszej tytułu II Kodeksu postępowania cywilnego, w postępowaniu sądowo-administracyjnym na podstawie art. 8 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w postępowaniu karnym na podstawie art. 45 § 1 Kodeksu postępowania karnego w charakterze oskarżycieli publicznych. Przyjęta przez Prokuratora Generalnego wykładnia przepisów rodzi kolejne ryzyko paraliżu wymiaru sprawiedliwości, w tym paraliżu postępowań sądowych.

3. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa stwierdza, że przyjęta wykładnia przepisów prawa jest instrumentalna i oczywiście błędna. Art. 47 § 1 i 2 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Przepisy wprowadzające prawo o prokuraturze (Dz.U. z 2016 r. poz. 178), który wedle stanowiska Prokuratora Generalnego miałby nie obowiązywać, jest przepisem obowiązującym, gdyż ani nie został uchylony, ani nie miał charakteru incydentalnego i przejściowego, o czym świadczy brak użycia przez ustawodawcę w jego treści zwrotów: „do dnia", „z dniem", „do czasu”. Brak konsekwencji w postępowaniu Prokuratora Generalnego wyraża się między innymi w tym, że 12 stycznia 2024 roku powołał prokuratora Jacka Bilewicza na stanowisko prokuratora Prokuratury Krajowej na wniosek Prokuratura Krajowego Dariusza Barskiego, uznając go za Prokuratora Krajowego prawidłowo powołanego. Fakt ten dobitnie wskazuje, że prezentowane rozumienie przepisów ma na celu obejście art. 14 § 1 ustawy o Prokuraturze, który stanowi, że Prokuratora Krajowego odwołuje z pełnienia tej funkcji Prezes Rady Ministrów na wniosek Prokuratora Generalnego, ale po uzyskaniu pisemnej zgody Prezydenta RP.

4. Prezes Rady Ministrów powierzył obowiązki Prokuratora Krajowego prokuratorowi Jackowi Bilewiczowi bez pisemnej zgody Prezydenta RP. Ustawa nie przewiduje stanowiska „p.o.” Prokuratora Krajowego. Wobec nieodwołania Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego stwarza także ryzyko dwuwładzy w Prokuraturze Krajowej i jednostkach podległych.

5. Zgodnie z zasadą legalizmu, o której mowa w art. 7 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, Nr 78, poz. 483 ze zm., dalej: „Konstytucja RP”), każdy organ władzy publicznej posiada tylko tyle kompetencji, ile wynika z przepisów prawa. Kompetencji organów władzy publicznej nie można domniemywać, a wszelkie działania organów władzy publicznej poza przyznanymi ich kompetencjami stanowią działania bezprawne. Stanowią one zaprzeczenie idei demokratycznego państwa prawa, podważają zaufanie obywateli do organów władzy publicznej, prowadzą do kryzysu i anarchii państwie, co wobec roli Prokuratura Krajowego w postępowaniach przed sądami rzutuje również na toczące się postępowania przed sądami i trybunałami. Stwierdzenie wakatu na stanowisku Prokuratora Krajowego nie ma podstawy prawnej i dlatego nie może wywoływać skutków prawnych.

6. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa wzywa Prezesa Rady Ministrów oraz Prokuratora Generalnego do przestrzegania obowiązujących przepisów prawa oraz zasad demokratycznego państwa prawa (art. 2 i art.7 Konstytucji RP) poprzez anulowanie swoich decyzji w celu uniknięcia chaosu prawnego, a przede wszystkim wpływu, jakie te decyzje będą miały na tok postępowań sądowych, dla dobra obywateli (art. 1 Konstytucji RP).

Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka