Aktualności

Szczegóły
Nadrzędna kategoria: Posiedzenia
Data wydarzenia: 27-02-24

Szczegóły
Nadrzędna kategoria: Aktualności
Data wydarzenia: 27-02-24
Data końca wydarzenia: 01-03-24

Szczegóły

1/ Sędzia Krystyna Morawa-Fryźlewicz pozostaje sędzią w stanie czynnym, gdyż nie osiągnęła przewidzianego ustawą Prawo o ustroju sądów powszechnych wieku przechodzenia w stan spoczynku – 65 lat.

2/ Wydane w jej sprawie zabezpieczenie, dotyczące jej wniosku o cofnięcie decyzji o przejściu w stan spoczynku, jest skuteczne.

3/ Działania i interpretacje przez Ministra Sprawiedliwości przepisów, ukierunkowane na zanegowanie statusu sędzi Morawy-Fryźlewicz, nie mają skutku prawnego i nie mogą stanowić przeszkody w pełnieniu przez nią służby, w tym jako członka Krajowej Rady Sądownictwa.

4/ Uwadze Ministra Sprawiedliwości umknął też wyrok ETPC z 24 października 2023 r. – Pająk i inni przeciwko Polsce – w którym Trybunał uznał m.in., iż doszło do złamania zakazu dyskryminacji sędzi ze względu na zróżnicowane reguły przechodzenia w stan spoczynku kobiet i mężczyzn (art. 14 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z art. 8 Konwencji – prawo do życia prywatnego).

 
                                                                                                                                                                                                                 Rzecznik prasowy
                                                                                                                                                                                                                 Krajowej Rady Sądownictwa

Szczegóły

Opinia dotycząca rządowego projektu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa

Podczas zakończonego dzisiaj posiedzenia plenarnego KRS negatywnie zaopiniowała rządowy projektem ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, przekazany Radzie 12 stycznia 2024 r. przez Ministra Sprawiedliwości jako sprzeczny z fundamentalnymi, konstytucyjnymi zasadami polskiego porządku prawnego.
Zdaniem Rady, zawarte w nim rozwiązania stanowią m.in. pierwszy krok do weryfikacji sędziów powołanych na wniosek KRS w latach 2018–2024. Wbrew deklaracjom zawartym w uzasadnieniu projekt przewiduje czysto kurialne wybory sędziowskich członków Rady, wprawdzie bezpośrednie (zrywa z obowiązującym do 2017 roku modelem częściowo pośrednich wyborów), ale niespełniające ani standardu powszechności, ani standardu równości.

Projekt wprowadza system oligarchiczny, co wzmocni pokusy awansowe sędziów. Jednocześnie projekt nie przewiduje utraty mandatu przez członka Rady na skutek objęcia innego stanowiska w sądownictwie – innego od tego zajmowanego dotychczas.

Sprzeczny z Konstytucją RP przepis przejściowy obnaża prawdziwą intencję projektodawcy, jaką jest trwała stygmatyzacja części sędziów – rzecz nie do pomyślenia w demokratycznym państwie prawnym (art. 2 Konstytucji RP), stanowiącym dobro wspólne wszystkich obywateli (art. 1 Konstytucji RP). Jeśli założyć nawet, że obowiązujący sposób wyborów sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa jest wadliwy, nie ma żadnego uzasadnienia dla obarczania odpowiedzialnością za ten stan rzeczy obywateli, którzy pragnąc pełnić zaszczytną funkcję sędziego, zgłosili swoje kandydatury na stanowiska sędziowskie, odebrali nominacje z rąk Prezydenta RP, złożyli przed nim ślubowanie, a następnie pełnili bez zarzutu służbę sędziowską. Uchwalenie tego przepisu przez polski parlament na zawsze już odbierze zaufanie do Państwa Polskiego i jego instytucji.

Autor uzasadnienia projektu wskazuje w części poświęconej założeniom projektu ustawy: „Celem projektowanej ustawy jest przede wszystkim przywrócenie przepisom regulującym sposób wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa treści zgodnej z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz usunięcie negatywnych konsekwencji wadliwego rozwiązania obowiązującego od 2018 r.”. Zdanie to jest fałszywe, gdyż nie istnieje żaden wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który zanegowałby konstytucyjność choćby jednego przepisu nowelizowanej ustawy.

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie przepisów Regulaminu urzędowania sądów powszechnych

Na posiedzeniu plenarnym 14 lutego br. Krajowa Rada Sądownictwa skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 6 lutego 2024 r. zmieniającego rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych wraz z wnioskiem o zabezpieczenie.

Rada wnosi m.in. o stwierdzenie, że rozporządzenie jest niezgodne z art. 7 w zw. z art. 186 ust. 1 Konstytucji RP, zostało bowiem wydane przez Ministra Sprawiedliwości bez zachowania trybu wymaganego przepisami prawa do jego wydania, bez zasięgnięcia opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Rozporządzenie jest też niezgodne z art. 92 ust. 1 i wieloma innymi artykułami Konstytucji RP.

Rada wnosi też o udzielenie zabezpieczenia do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny ostatecznego orzeczenia w tej sprawie poprzez zawieszenie mocy obowiązującej Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości.

Zaskarżone przepisy rozporządzenia dotyczą wyłączenia sędziów od orzekania w określonej kategorii spraw i bezpośrednio oddziałują na skład sądów, orzecznictwo sądów, a przez to na niezależność sądów i niezawisłość sędziów.

Rada podkreśla, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 16 lutego 2010 r., że akt wykonawczy do ustawy nie może w sposób samoistny zmieniać ani modyfikować treści norm zawartych w aktach hierarchicznie wyższych.

Konieczność wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego wynikła z faktu, iż zaskarżone przepisy rozporządzenia zmieniającego wprowadzają nową, nieznaną ustawie regulację przesłanki wyłączenia sędziego z mocy prawa, a tym samym bezpośrednio wpływają na ukształtowanie sądu orzekające. Stosowanie tych przepisów w praktyce pociągać za sobą będzie w każdym przypadku nieważność postępowania w odniesieniu do spraw rozpoznawanych w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania cywilnego oraz będą prowadzić w każdym przypadku do zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej w odniesieniu do spraw rozpoznawanych w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego.

Oznacza to brak stabilności orzecznictwa sądów, konieczność wznawiania prawomocnie zakończonych postępowań czy stosowania instytucji skargi kasacyjnej. W sposób bezpośredni funkcjonowanie zaskarżonych przepisów rozporządzenia zmieniającego godzi w realizację prawa do sądu w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, a tym samym konieczne jest zawieszenie mocy obowiązującej przepisów rozporządzenia.

Wniosek do TK o zbadanie upoważnienia Ministra Sprawiedliwości do odwołania prezesa lub wiceprezesa sądu bez opinii KRS

Krajowa Rada Sądownictwa skierowała także do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją RP art. 27 § 5 oraz art. 27 § 5a zdanie drugie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Rada wnosi o stwierdzenie, że przepisy te w zakresie, w jakim upoważniają Ministra Sprawiedliwości do odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu bez opinii Krajowej Rady Sądownictwa oraz dopuszczają niewiążący charakter negatywnej opinii Rady wydanej w sprawie zamiaru Ministra Sprawiedliwości odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu są niezgodne z Konstytucją.

Krajowa Rada wnosi też o udzielenie zabezpieczenia do czasu wydania przez Trybunał Konstytucyjny ostatecznego orzeczenia w tej sprawie poprzez:
- zawieszenie mocy obowiązującej art. 27 § 5 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych w zakresie skutku pozytywnej opinii kolegium właściwego sądu;
- zawieszenie mocy obowiązującej art. 27 § 5a ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych w zakresie braku związania Ministra Sprawiedliwości negatywną opinią Krajowej Rady Sądownictwa podjętą zwykłą większością głosów w przedmiocie odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu.

Uznanie zasług sędziego Wiesława Johanna

Rada przyjęła uchwałę w sprawie uznania zasług Wiesława Johanna – sędziego Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku dla Krajowej Rady Sądownictwa w związku z zakończeniem sprawowania funkcji przedstawiciela Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w Krajowej Radzie Sądownictwa. Członkowie Rady podziękowali sędziemu Johannowi za długoletnią służbę i zaangażowanie w pracy na rzecz Rady.

Konkursy na stanowiska sędziowskie

Krajowa Rada Sądownictwa, po przeprowadzeniu konkursów podjęła uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP sześciu wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego, dwóch wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu okręgowego oraz dwóch wniosków asesorów wojewódzkiego sądu administracyjnego o powołanie na urząd sędziego wsa. Zdecydowała o odroczeniu rozstrzygnięcia części konkursów ze względu na konieczność wysłuchaniu kandydatów. Członkowie Rady uwzględnili także dwa zastrzeżenia kandydatów na pozostawienie kart ich zgłoszeń bez dalszego biegu.
Rada rozpatrzyła m.in.: dziewięć spraw dotyczących wniosków o cofnięcie zgłoszeń udziału w konkursach, pięć oświadczeń woli dalszego zajmowania stanowiska sędziego zaopiniowała pozytywnie, jedno negatywnie i jedno umorzyła. Członkowie Rady zadecydowali także o umorzeniu ośmiu odwołań od podziału czynności i nie uwzględnieniu czterech.

Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa

Szczegóły

art. 27 § 5 oraz art. 27 § 5a zdanie drugie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217 ze zm.)

I.Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 186 ust. 2 oraz art. 188 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), zwanej dalej „Konstytucją RP”, Krajowa Rada Sądownictwa wnosi o stwierdzenie, że:
art. 27 § 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 186 ust. 1 w zw. z art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim upoważnia Ministra Sprawiedliwości do odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu bez opinii Krajowej Rady Sądownictwa,
art. 27 § 5a zdanie drugie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 217 ze zm.) jest niezgodny z art. 2, art. 10 ust. 1 i art. 186 ust. 1 w zw. z art. 173 i art. 178 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim dopuszcza niewiążący charakter negatywnej opinii Krajowej Rady Sądownictwa wydanej w przedmiocie zamiaru Ministra Sprawiedliwości odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu.