Aktualności
- Szczegóły
w przedmiocie przedstawienia Sejmowi Rzeczpospolitej Polskiej stanowiska w sprawie zagrożeń dla niezawisłości sędziów
Krajowa Rada Sądownictwa wypełniając konstytucyjny obowiązek stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów zobowiązuje Przewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa do przedstawienia Sejmowi Rzeczpospolitej Polskiej na posiedzeniu plenarnym dnia 12 września 2024 r. następującej treści stanowiska:
1. Krajowa Rada Sądownictwa wyraża stanowczy sprzeciw wobec zapowiadanych przez rząd politycznych zmian, które zmierzają do usunięcia sędziów powołanych od 2018 r. z zawodu i do ich politycznej weryfikacji.
2. Krajowa Rada Sądownictwa wyraża zdecydowany sprzeciw wobec kategoryzowania sędziów oraz wobec wszelkich prób ich weryfikacji oraz poniżania, które prowadzą do naruszenia niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów. Arbitralność i jawna niesprawiedliwość tego rodzaju rozróżnień jest wręcz oczywista i obnaża stricte polityczną, a nie prawną, motywację i charakter anonsowanych represji.
3. Fundamentalną gwarancją niezawisłości jest nieusuwalność sędziów, o czym stanowi art. 180 ust. 1 Konstytucji. Ustawa nie może wprowadzić trybu usunięcia sędziego za działanie zgodne z prawem. Statuowana w art. 42 ust. 1 Konstytucji zasada nullum crimen sine lege, zawierająca między innymi zakaz karania za czyn, który nie był zabroniony w czasie jego popełnienia, znajduje zastosowanie także do deliktów dyscyplinarnych.
4. Prezentacja założeń ustawy, mającej rzekomo „uregulować” status sędziów powołanych w latach 2018-2024 roku, zmierza do wywołania wśród sędziów efektu mrożącego. Minister Sprawiedliwości – pod hasłami przywracania praworządności – przedstawił zamierzenia legislacyjne, skutkiem których powołani w ostatnich latach sędziowie zostaną zmuszeni do powrotu na niższe stanowiska sędziowskie, wydaleni ze służby na stanowiska pomocnicze (adwokaci, radcowie prawni i notariusze) i poddani procedurom dyscyplinarnym, a to wszystko za skorzystanie z konstytucyjnego prawa do służby publicznej, polegające na uczestnictwie w procedurze konkursowej na wolne stanowiska sędziowskie, do Krajowej Rady Sądownictwa, a także na udzieleniu poparcia osobie do tejże Rady kandydującej.
5. Prezentowane zamierzenia – niemające precedensu w dziejach polskiej demokracji – za to znajdujące mroczne analogie w praktyce ustrojowej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – i intensywna współpraca części środowiska sędziowskiego z władzą wykonawczą, rodzić muszą pytanie o ostateczny cel przyświecający temu współdziałaniu, o beneficjenta podejmowanych i zapowiadanych działań, sprowadzających się do upokorzenia, degradacji zawodowej i konsekwencji dyscyplinarnych, w stosunku do setek, a nawet tysięcy sędziów, powołanych
w ostatnich latach zgodnie z obowiązującym prawem – bez jakiegokolwiek związku z przebiegiem ich służby dla obywateli i Rzeczypospolitej, realizowanej w najlepszej wierze i bez jakichkolwiek objawów rzekomego braku niezawisłości czy uległości wobec władzy wykonawczej. Zakrawać musi na ponurą ironię, że ci właśnie sędziowie stali się przedmiotem oskarżeń o brak niezawisłości, oskarżeń miotanych zapamiętale przez część sędziów tak ochoczo współpracujących z obecnym Ministrem Sprawiedliwości, kooperujących z nim jako członkowie ministerialnych komisji kodyfikacyjnych i konkursowych czy liderzy stowarzyszeń twardo broniących swoich środowiskowych wpływów, w szczególności na obsadę stanowisk funkcyjnych
i awanse zawodowe.
6. Zapowiadana przez Ministra Sprawiedliwości procedura „czynnego żalu” to oczywiste w swej historycznej wyrazistości nawiązanie do samokrytyk składanych przez osoby, które podpadły władzy, w realiach ustrojowych Związku Sowieckiego, czy też stalinowskiego początku PRL. Do tych samych realiów ustrojowych sięga Minister Sprawiedliwości obwieszczając założenia projektu weryfikacji sędziów. Weryfikacji, której nie przeprowadzono ani w roku 1918 w stosunku do sędziów państw zaborczych, ani w 1989 w stosunku do sędziów mianowanych przez władzę komunistyczną, co więc, której nie zastosowały nawet hitlerowskie Niemcy po zajęciu naszego państwa w roku 1939 w stosunku do sędziów II Rzeczypospolitej, a której dokonali jedynie komuniści w czasie przejęcia władzy w drugiej połowie lat czterdziestych.
7. Państwo Polskie reprezentowane w osobach Prezesa Rady Ministrów i Ministra Sprawiedliwości łamie umowę społeczną, wyrażoną w Konstytucji RP i obowiązującym prawie, a mającą wyraz ponadczasowy, wykraczającą poza wąską perspektywę jednej kadencji Parlamentu – postępuje nielojalnie wobec funkcjonariuszy publicznych – sędziów, którzy swoje życie zawodowe poświęcili służbie Rzeczypospolitej Polskiej. Za swoją wierną służbę Rzeczypospolitej Polskiej sędziowie są obrażani, pomawiani o popełnienie deliktów dyscyplinarnych, przestępstw
i szykanowani.
8. Konsekwencją działań zapowiadanych przez Prezesa Rady Ministrów i Ministra Sprawiedliwości będzie całkowita, wieloletnia zapaść wymiaru sprawiedliwości, a nade wszystko zostanie podważone zaufanie obywateli do instytucji Państwa Polskiego. Żaden obywatel podejmujący decyzję o służbie na rzecz Polski nie będzie miał pewności, iż za działanie zgodne z obowiązującym prawem nie spotkają go i jego rodzinę represje. Żaden obywatel występujący o ochronę do instytucji Państwa Polskiego nie będzie miał pewności, że funkcjonariusze publiczni służący w tych instytucjach nie kierują się wiernością Rzeczypospolitej Polskiej, a strachem i partykularnym interesem sił politycznych.
9. Krajowa Rada Sądownictwa apeluje do całego społeczeństwa obywatelskiego o troskę o najwyższe wartości demokratycznego państwa prawa. Wprowadzenie zapowiadanych rozwiązań zniszczy fundamenty ustrojowe Państwa, uzależni władzę sądowniczą od władzy wykonawczej.
10. Krajowa Rada Sądownictwa apeluje do sędziów o odwagę w czasie próby, w czasie gdy naruszane są podstawowe wartości państwa prawa – nie dajcie się złamać wizją odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej za działania zgodne z prawem. Sędziowie, którzy złożą czynny żal, już nigdy nie będą niezawiśli, a sąd ukształtowany w ich składem nie będzie dla obywatela sądem, o którym stanowi w art. 45 Konstytucji i art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności obywatelskich.
11. Działania powyższe winny spotkać się ze zdecydowanym sprzeciwem Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Wiceprzewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Rafał Puchalski
Strona 1 z 211
