OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 27 sierpnia 2024 r.
w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz odbywania stażu urzędniczego (B 838)

Krajowa Rada Sądownictwa po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającym rozporządzenie w sprawie stanowisk i szczegółowych zasad wynagradzania urzędników i innych pracowników sądów i prokuratury oraz odbywania stażu urzędniczego (nr B838), przedstawionym przy piśmie sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości z dnia 24 lipca 2024 r., opiniuje projekt pozytywnie zgłaszając poniższe uwag.
Przedstawiona przez projektodawcę propozycja objęcia zmienianym rozporządzeniem problematyki czasu pozostawania przez pracownika w sądzie lub powszechnej jednostce organizacyjnej (lub poza tymi jednostkami) w gotowości do wykonywania pracy i należnego w związku z tym wynagrodzenia, czy też czasu wolnego, wykracza poza materię, której uregulowanie możliwe jest w rozporządzeniu. Mający zastosowanie, na podstawie art. 18 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury, przepis dotyczący tej materii, tj. art. 30 ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, a także art. 15 P Kodeksu Pracy - mający zastosowanie w zakresie nieuregulowanym bardziej szczegółowymi przepisami - w sposób wyczerpujący regulują tę problematykę na poziomie ustawowym i tym samym nie mogą być modyfikowane na poziomie powszechnie obowiązującego aktu normatywnego niższego rzędu, jakim jest rozporządzenie - szczególnie w braku odpowiedniej delegacji ustawowej ku tego rodzaju zabiegom zarówno w ustawie z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, jak i w Kodeksie Pracy.
Ponadto, projektodawca nie uzasadnił powyższej zmiany rozporządzenia w należyty sposób - nie przedstawił stosownej analizy prawnej, zaś projektowany przepis nie uwzględnia postulatu środowiska pracowników i urzędników sądów i prokuratur by czas dyżuru wiązał się, co do zasady, z odpowiednim wynagrodzeniem za pozostawanie pracownika w gotowości do świadczenia pracy (tj. przebywaniem w bliskiej odległości do sądu/prokuratury, nie podejmując aktywności uniemożliwiających efektywne stawiennictwo i pracę danego dnia).
Zmiany w zakresie wysokości stawek dodatków przysługujących z tytułu zajmowanego stanowiska oraz pełnionej funkcji ograniczają się do zmian li tylko kwotowych, zaś zdaniem Rady najwłaściwszym byłoby zmodyfikowanie sposobu ustalania ich wysokości - zaniechanie wskazywania tzw. „widełek” kwotowych i zastąpienie ich mnożnikami kwoty takiej jak np. przeciętne wynagrodzenie w drugim kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tego rodzaju rozwiązanie pozwoliłoby przedmiotowym stawkom na coroczną, automatyczną waloryzację oraz wydaje się bardziej odpowiadać przedstawionym przez projektodawcę w uzasadnieniu projektu rozporządzenia założeniom. Na względzie należy również mieć okoliczność, że określono w projekcie rozporządzenia jedynie stawki maksymalne, nie wskazując przy tym dolnej granicy dodatków, co prowadzić może do kuriozalnej sytuacji przyznawania pracownikom stanowisk funkcyjnych bez dodatku albo przyznawania dodatku w wysokości jedynie symbolicznej, nieadekwatnej do wykonywanej pracy. Dodatki tego rodzaju mają co do zasady rekompensować dodatkowy nakład pracy przez pracownika i tym samym powinny być wprost proporcjonalne do zwiększenia zakresu obowiązków służbowych. Brak określenia minimalnej kwoty w tym zakresie może prowadzić do nierównego traktowania pracowników, a samo w sobie może zostać uznane za wprowadzenie przez projektodawcę subdelegacji jego kompetencji na Prezesów sądów, co jest niezgodne z delegacją do wydania rozporządzenia zawartą w akcie wyższej rangi - w ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury.

WP.420.61.2024

Pełna elektroniczna wersja ma postać PDF