Na posiedzeniu plenarnym w dniu 20 kwietna 2023 roku Krajowa Rada Sądownictwa podjęła uchwałę o skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP art. 35 §3 ustawy o Sądzie Najwyższym w zakresie, w jakim mówi on o:
- uprawnieniu Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do wyznaczenia sędziego tego sądu, bez jego zgody, do udziału w rozpoznaniu określonej sprawy w innej izbie SN;
- uprawnieniu Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do wyznaczenia sędziego bez jego zgody do orzekania w innej izbie SN na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w roku.
Przepis ten nie przewiduje żadnych kryteriów wyboru sędziego ani limitu przydzielanych sędziemu spraw. Nie wyklucza ponadto corocznego wyznaczania sędziego do orzekania przez 6 miesięcy w innej izbie SN bez zgody tego sędziego.
Zdaniem Krajowej Rady Sądownictwa, artykuł 35 §3 ustawy o SN jest niezgodny z art. 178 ust. 1 oraz art. 178 ust. 1 w związku z art. 180 ust. 2, w związku z art. 2 Konstytucji RP i art. 2 Konstytucji RP oraz art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.
Według Krajowej Rady Sądownictwa, aby Sąd Najwyższy mógł skutecznie spełniać swoje zadania nadzoru nad orzecznictwem sądów powszechnych i wojskowych, sędziowie muszą posiadać wysoką specjalizację prawniczą i utrzymywać ją na odpowiednim poziomie. Wymaga to utrzymania zasady stabilizacji urzędu sędziowskiego, by żaden z sędziów Sądu Najwyższego nie był kierowany do wykonywania czynności w izbie innej niż ta określona w obwieszczeniu o naborze na konkretne stanowisko sędziowskie.
Jeśli przeniesienie sędziego do innej izby jest konieczne, powinno to odbyć się w sposób przejrzysty i za zgodą samego sędziego. W ten sposób zostanie zachowany jego autorytet i niezależność, a zaufanie do państwa i jego instytucji będzie wzmocnione.
Zasada nieprzenoszalności sędziego nie ma charakteru absolutnego i może być ograniczana, jednak tylko w sposób ściśle określony. Te granice wyznacza Konstytucja RP.
Mówi ona o dwóch rodzajach przeniesienia sędziego: przeniesienie wbrew woli sędziego w przypadkach określonych w ustawie oraz takim, które ma źródło w reorganizacji struktury sądownictwa.
Zespół prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa