Data wydarzenia: 2023-11-21

Data końca wydarzenia: 2023-11-24

Podczas zakończonego 24 listopada 2023 r. posiedzenia plenarnego Krajowej Rady Sądownictwa odbyły się publiczne wysłuchania kandydatów na sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uczestnicy konkursów przedstawiali swój dorobek zawodowy oraz ważne zagadnienia prawne, które powinny być rozstrzygane przez NSA, a niekiedy unormowane przez ustawodawcę. Odpowiadali też na pytania członków Rady. Przebieg wysłuchań oraz obrady Rady można było śledzić na żywo dzięki transmisji internetowej.

W konkursie na stanowisko sędziego Izby Ogólnoadministracyjnej Naczelnego Sądu Administracyjnego wzięli udział: dr hab. Kazimierz Bandarzewski – sędzia WSA w Krakowie, Szymon Blok – sędzia SO w Poznaniu, Jolanta Górska – sędzia WSA w Gdańsku, prof. Artur Kuś – sędzia WSA w Warszawie, dr hab. Diana Ewa Trzcińska – sędzia WSA w Gdańsku.

Rada w głosowaniu zdecydowała o przedstawieniu Prezydentowi RP wniosku o powołanie na stanowisko sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego sędziego Szymona Bloka. Pozostali kandydaci nie otrzymali wymaganej liczby głosów.

Rada przyjęła stanowisko dotyczące rozstrzygnięcia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce z 23 listopada br. Krajowa Rada Sądownictwa stwierdziła, że Europejski Trybunał Praw Człowieka nie ma kompetencji do samodzielnego kreowania norm dotyczących procedury nominacyjnej sędziów sądów krajowych, co stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 10 marca 2022 r. Orzeczenia TK, zgodnie z Konstytucją, są ostateczne.

Nieuprawnione jest badanie przez Europejski Trybunał Praw Człowieka prawidłowości ustanowienia sądu krajowego w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce Wyrok ten nie ma mocy wiążącej w polskim porządku prawnym. To Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej.

Orzeczenie w tej sprawie budzi wątpliwości także z powodu niedochowania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka konwencyjnych standardów procesowych, gdyż w składzie orzekającym nie było sędziego z ramienia Rzeczpospolitej Polskiej jako państwa, przeciwko któremu skierowana była skarga, czym naruszono Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Krajowa Rada Sądownictwa wybrała Stanisława Zduna, sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie na wiceprzewodniczącego Rady. Sędzia Zdun jest członkiem Rady od 13 maja 2022 r. W KRS pełni funkcję przewodniczącego Komisji do spraw odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i asesorów sądowych.

Rada uzupełniła także składy komisji problemowych. Posłanka Kamila Gasiuk-Pihowicz została wybrana do Komisji do spraw odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i asesorów sądowych, posłanka Anna Maria Żukowska - do Komisji ds. opiniowania aktów prawnych dotyczących sądownictwa, poseł Tomasz Zimoch - do Komisji skarg, wniosków i petycji, a poseł Robert Kropiwnicki do Komisji budżetowej.

Rada pozytywnie zaopiniowała kandydaturę dr hab. Kamila Zaradkiewicza – sędziego Sądu Najwyższego na stanowisko dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.

Rada rozpatrzyła także 18 spraw dotyczących wniosków o cofnięcie zgłoszeń udziału w konkursach, pozytywnie rozpatrzyła cztery oświadczenia woli dalszego zajmowania stanowiska sędziowskiego: dwa pozytywnie, jedno negatywnie, jedno umorzyła.

Członkowie Rady uwzględnili dwa wnioski o stwierdzenie daty przejścia w stan spoczynku i jeden wniosek o przeniesienie sędziego w stan spoczynku. Umorzyli jedno odwołanie od zmiany podziału czynności i ponownie rozpatrzyli jedną sprawę kandydata do sądu powszechnego.

Krajowa Rada Sądownictwa zaopiniowała też trzy projekty aktów prawnych.

Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa

Krajowa Rada Sądownictwa wskazuje, że Europejski Trybunał Praw Człowieka nie posiada kompetencji do samodzielnego kreowania norm dotyczących procedury nominacyjnej sędziów sądów krajowych, co stwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 10 marca 2022 r., sygn. K 7/21. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji są ostateczne i mają powszechną moc obowiązującą. Oznacza to, że w zakresie określonym sentencją wskazanego wyroku art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności jest niezgodny z art. 89 ust. 1 pkt 2, art. 176 ust. 2, art. 179 w związku z art. 187 ust. 1 w związku z art. 187 ust. 4 oraz z art. 190 ust. 1 Konstytucji. Skutkiem wyroku jest derogacja z porządku prawnego wskazanego artykułu w zakresie objętym sentencją wyroku.

Nieuprawnionym zatem jest badanie przez Europejski Trybunał Praw Człowieka prawidłowości ustanowienia sądu krajowego
w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce w orzeczeniu z dnia 23 listopada 2023 r., a wskazany wyrok nie ma mocy wiążącej w krajowym porządku prawnym. Zgodnie z art. 8 ust. 1 Konstytucji jest ona najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej i to ona wyznacza nieprzekraczalne granice tożsamości narodowej suwerennego państwa.

Orzeczenie wydane w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce budzi zasadnicze wątpliwości także z powodu niedochowania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka konwencyjnych standardów procesowych. W składzie orzekającym nie brał udziału sędzia wybrany z ramienia Rzeczpospolitej Polskiej jako państwa, przeciwko któremu kierowana jest skarga, czym naruszono art. 26 ust. 4 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, stanowiący, że w składzie Izby i Wielkiej Izby zasiada z urzędu sędzia wybrany z ramienia zainteresowanej Wysokiej Układającej się Strony, a w przypadku braku takiego sędziego albo gdy sędzia taki nie jest w stanie zasiadać, funkcję sędziego pełni inna osoba wybrana przez Prezesa Trybunału z listy uprzednio przedłożonej przez tę Stronę. Sędziowie z listy przedłożonej przez Rzeczpospolitą Polską zostali pominięci z naruszeniem art. 26 ust. 4 Konwencji, a w ich miejsce powołano sędziego wskazanego przez Grecję – bez jakiegokolwiek wyjaśnienia w uzasadnieniu orzeczenia przyczyn niewyznaczenia sędziów ad hoc z listy przedłożonej przez Rzeczpospolitą Polską. Podkreślenia wymaga, że w sprawach o sygn. 39734/15, 35530/16 i 26804/18 prowadzonych przeciwko Węgrom w miejsce sędziego węgierskiego do składu orzekającego wyznaczony został sędzia ze Szwajcarii – jednak był on umieszczony na liście przedłożonej przez Węgry, zatem Trybunał respektował w tych sprawach konwencyjną zasadę udziału w rozpoznaniu sprawy sędziego wskazanego przez państwo zainteresowane. W sprawie Wałęsa przeciwko Polsce standard ten uległ zakwestionowaniu.

Krajowa Rada Sądownictwa oświadcza, że wszelkie działania organów państwa na podstawie norm uznanych za niekonstytucyjne stanowić będą naruszenie art. 7 Konstytucji.

Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
Dagmara Pawełczyk-Woicka

Krajowa Rada Sądownictwa informuje, że w dniu 21 listopada 2023 r. w Monitorze Polskim z 2023 r., poz. 1269 ukazało się Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości o wolnych stanowiskach sędziowskich:

Wolne stanowiska sędziowskie zostały ogłoszone w niżej wymienionych sądach powszechnych:

• stanowisko sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w Kielcach;
• stanowisko sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w Koszalinie;
• stanowisko sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w Łodzi;
• stanowisko sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym w Braniewie;
• stanowisko sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym w Iławie.

Krajowa Rada Sądownictwa informuje, że w dniu 20 listopada 2023 r. w Monitorze Polskim z 2023 r., poz. 1254 ukazało się Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości o wolnych stanowiskach sędziowskich:

Wolne stanowiska sędziowskie zostały ogłoszone w niżej wymienionych sądach powszechnych:

• stanowisko sędziego sądu apelacyjnego w Sądzie Apelacyjnym w Katowicach;
• stanowisko sędziego sądu okręgowego w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy;
• stanowisko sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi;
• stanowisko sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie;
• stanowisko sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym w Gliwicach;
• stanowisko sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym w Świebodzinie;
• stanowisko sędziego sądu rejonowego w Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Lubelskim.

Data wydarzenia: 2023-11-21

Data końca wydarzenia: 2023-11-24

Podczas zakończonego 10 listopada 2023 r. posiedzenia plenarnego Krajowa Rada Sądownictwa przeprowadzała konkursy na stanowiska sędziowskie i podjęła uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP siedmiu  wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego, 16 wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu okręgowego i cztery wnioski o powołanie
do sądu apelacyjnego, a także jeden wniosek o powołanie asesora WSA na stanowisko sędziego WSA.

Uchwała KRS w obronie nieusuwalności sędziów

Krajowa Rada Sądownictwa przyjęła uchwałę w obronie nieusuwalności sędziów. Podkreślono w niej, iż Rada z niepokojem odnotowuje pojawiające się w przestrzeni publicznej postulaty złożenia z urzędu znacznej części sędziów. Niektóre z tych zapowiedzi represji formułowane są lub inspirowane przez samych sędziów. Wypowiedzi takie KRS postrzega w kategoriach nawoływania do łamania Konstytucji, a w szczególności jej art. 180 ust. 1 i art. 178 ust. 1.

Rada podkreśliła, że stoi i stać będzie na straży nieusuwalności sędziów i wyraziła głęboką dezaprobatę wobec wszelkich prób podważania statusu sędziego i naruszania zasad nieusuwalności sędziów i niezawisłości sędziowskiej.

Uchwała KRS w sprawie działalności publicznej sędziów w okresie kampanii wyborczej, niedającej się pogodzić z zasadami niezawisłości sędziów

Na podstawie art. 186 ust. 1 oraz art. 178 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Krajowa Rada Sądownictwa przypomina, że sędzia nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego, ani prowadzić działalności publicznej, niedającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

KRS wyraziła  dezaprobatę wobec działalności części środowisk sędziowskich w okresie kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu w 2023 r. oraz w okresie bezpośrednio poprzedzającym kampanię, wykraczających poza zagadnienia związane z sądownictwem
i jego reformą. Treść tych wystąpień wpisywała się w narrację uczestników sporu politycznego.

Rada stwierdza, że zachowania takie w społecznym odczuciu budzą uzasadnione obawy co do bezstronności sędziów, godząc
w zasadę zaufania obywatela do władzy sądowniczej.

Wyniki lustracji w WSA w Warszawie w związku z orzeczeniem dotyczącym kopalni w Turowie

KRS przyjęła sprawozdanie przedstawione przez zespół przeprowadzający lustrację w WSA w Warszawie w sprawie IV SA/Wa 654/23 w składzie: Sędzia Joanna Kołodziej-Michałowicz – przewodniczący, Sędzia dr Maciej Nawacki, Poseł Arkadiusz Mularczyk. Zespół badał akta sprawy i treść uchwały Kolegium WSA w Warszawie m.in. pod kątem wpływu czynności sądu
na kształtowanie autorytetu i powagi organów wymiaru sprawiedliwości w odbiorze społecznym.

Stwierdzono, iż przy podejmowaniu decyzji o zastosowaniu zabezpieczania metodologia stosowania Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest nieprawidłowa, gdyż pomija nakaz bezstronnego rozważania wszystkich stanowisk uczestników postępowania, zgodnie z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Dodatkowo przydział spraw w sądach administracyjnych jest w znacznym stopniu oparty na uznaniowości, co nie buduje zaufania do organów wymiaru sprawiedliwości.

Sprawa budziła liczne kontrowersje, m.in. z uwagi na zagrożenie miejsc pracy, bezpieczeństwo energetyczne kraju -  komunikacja sądu pierwszej instancji nie tłumaczyła rozstrzygnięcia, a tym samym negatywnie wpływała na kształtowanie autorytetu i powagi organów wymiaru sprawiedliwości w odbiorze społecznym.

Opinie i stanowiska Rady
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zmieniającego rozporządzenie – Regulamin Sądu Najwyższego zaopiniowała go pozytywnie.

KRS pozytywnie zaopiniowała odwołanie Sędziego SN Dariusza Pawłyszcze z funkcji Dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Sędzia złożył rezygnację z tej funkcji. Rada pozytywnie zaopiniowała też kandydaturę Prezesa Sądu Okręgowego w Kielcach Ryszarda Sadlika na stanowisko Dyrektora KSSiP.

Rada pozytywnie zaopiniowała też projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dotyczący trybu i sposobu doręczania pism sądowych za pośrednictwem portalu informatycznego.

Rada rozpatrzyła także 19 spraw dotyczących wniosków o cofnięcie zgłoszeń udziału w konkursach.

Członkowie Rady uwzględnili dwa wnioski o stwierdzenie daty przejścia w stan spoczynku, a jeden umorzyli. Rada uwzględniła też wniosek o przeniesienie sędziego w stan spoczynku.

Krajowa Rada Sądownictwa zajęła także stanowisko w sprawie dwóch skarg rozpoznawanych przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, uznając je za niedopuszczalne.    

W ostatnim dniu posiedzenia KRS uczestniczyli jako goście zaproszeni przez Przewodniczącego Rady przedstawiciele Stowarzyszenia Ławników Polskich, którzy z zainteresowaniem obserwowali obrady.

Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa