1. Na podstawie art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 3 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa – organu stojącego na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów - wyraża głębokie zaniepokojenie decyzjami Ministra Sprawiedliwości o odwołaniu z delegowania sędziów.

2. Minister Sprawiedliwości stwierdził, że odwołał sędziów z delegowania do Ministerstwa Sprawiedliwości i podległych Ministrowi Sprawiedliwości placówek, a decyzja ta była podyktowana względami kadrowymi, w szczególności możliwością zastąpienia sędziów delegowanych urzędnikami. Tymczasem decyzja Ministra Sprawiedliwości obejmowała również sędziów delegowanych do innych sądów oraz sędziów delegowanych do Biura Krajowej Rady Sądownictwa, w tym Szefa Biura tej Rady. Odwołanie sędziów z sądów oraz z Biura Rady nie jest decyzją obejmującą resort ani podległe jednostki. Odwołanie zostało dokonane bez żadnych motywów i uzasadnienia, bez konsultacji z Przewodniczącym Krajowej Rady Sądownictwa i bez konsultacji z prezesami właściwych sądów.

3. Krajowa Rada Sądownictwa przypomina, że z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, na które aktualnie urzędujący Minister Sprawiedliwości się powołuje, wynika, że poszanowanie wymogu niezawisłości sędziowskiej wymaga, aby przepisy dotyczące delegowania nie były wykonywane arbitralnie i bez poszanowania gwarancji niezawisłości i bezstronności, nie stwarzały instrumentu do politycznej kontroli treści orzeczeń sądowych (zob. wyrok z dnia 18 maja 2021 r., Asociația „Forumul Judecătorilor din România” i in., wyrok w sprawach połączonych C‑748/19 do C‑754/19, pkt 73; C‑83/19, C‑127/19, C‑195/19, C‑291/19 i C‑355/19, EU:C:2021:393, pkt 198 i przytoczone tam orzecznictwo, C‑487/19 pkt 131]. W wyroku z dnia 16 listopada 2021r. ( C-747/19 do C-754/19) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że Prawo Unii stoi na przeszkodzie obowiązującemu w Polsce systemowi zezwalającemu Ministrowi Sprawiedliwości na delegowanie sędziów, z którego to delegowania może on odwołać sędziego w każdym casie i bez uzasadnienia, w szczególności w obszarze prawa karnego.

4. Odwołanie sędziów przez Ministra Sprawiedliwości w dniu 12 stycznia 2024 r. dokonane zostało z całkowitym pominięciem orzecznictwa europejskiego, w szczególności wyroku TSUE z dnia 16 listopada 2021 r. (C-748/19 do C-754/19). Decyzje o odwołaniu z delegowania zostały w każdym przypadku podjęte bez zgody sędziego, bez zastosowania obiektywnych kryteriów.(zob. wyrok TSUE z dnia 16 listopada 2021 r. w sprawach C-748/19 do C-754/19, teza 83).

5. Decyzja Ministra Sprawiedliwości, co do odwołania sędziów z delegowania do sądów apelacyjnych, dotyczy sędziów orzekających w obszarze prawa karnego, a uzasadnienie ma charakter stygmatyzujący i odwołuje się do pojedynczych orzeczeń SN zapadłych w Izbie Karnej, a dotyczących przeprowadzonego rzekomo negatywnego „testu” dotyczącego wymogów niezawisłości i bezstronności. Wyroki SN IK nie zapadły w trybie art. 42a ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, a w wyniku rozpoznania kasacji. „Test” został przeprowadzony poza ramami umocowania ustawowego, ex post w wyniku kontroli kasacyjnej wyroków na wniosek skazanych, którzy przed wyrokiem wydanym z udziałem tych sędziów, nie kwestionowali ich procedury nominacyjnej ani ich niezawisłości i bezstronności.

6. Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa stwierdza, że zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o Krajowej Rady Sądownictwa Szefa Biura Rady powołuje i odwołuje Przewodniczący Rady po zasięgnięciu opinii Prezydium Rady. Przewodniczący KRS nie odwołał Szefa Biura Rady. Przepis art. 77 § 4 Prawa o ustroju sądów powszechnych nie daje żadnego uprawnienia Ministrowi Sprawiedliwości do samodzielnego kształtowania obsady kadrowej Biura Krajowej Rady Sądownictwa, nie daje zatem podstaw do dowolnego odwoływania Szefa Biura. Za bezskuteczne należy uznać zwolnienia sędziów – odwołanych z Biura Rady – z obowiązku świadczenia pracy, gdyż art. 77 § 4 zd. drugie w zw. z § 2 Prawa o ustroju sądów powszechnych nie przyznaje Ministrowi Sprawiedliwości takiego prawa. Stosowany odpowiednio art. 362 Kodeksu pracy upoważnia tylko pracodawcę do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy, a w przypadku pracownika delegowanego uprawnienie to przechodzi na czas delegacji na jednostkę, do której pracownik został delegowany.
Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka

Data wydarzenia: 2024-01-08

Data końca wydarzenia: 2024-01-12

Negatywna opinia KRS o projekcie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości

Krajowa Rada Sądownictwa 9 stycznia 2024 r. negatywnie zaopiniowała projekt rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, zmieniający rozporządzenie - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (B 800). Zdaniem KRS, jest on sprzeczny z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego dotyczącymi zasad kształtowania ustroju sądów i postępowania przed sądami.
Rada stwierdza, że projekt sformułowany został w celu bezpośredniego naruszenia konstytucyjnej zasady niezawisłości sędziów (czyli art.178 Konstytucji). Jest to sprzeczne także z standardami europejskimi oraz zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji).

Przedstawione propozycje zmian w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych stanowią zagrożenie dla podstawowych zasad ustrojowych państwa, godząc w prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Konsekwencją wejścia w życie tych zmian może być naruszenie zasady bezpieczeństwa prawnego oraz zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Projekt rozporządzenia stanowi też bezpośrednią próbę naruszenia niezależności sądów i niezawisłości sędziów oraz ich podporządkowania poleceniom Ministra Sprawiedliwości, lekceważąc treść art. 178 ust. 1 Konstytucji, z którego jednoznacznie wynika, że sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom.

Niedopuszczalne jest także rozszerzanie podstaw wyłączenia sędziego z mocy prawa w akcie niższym od ustawy. Takie rozwiązanie byłoby sprzeczne przede wszystkim z prawem obywatela do sądu, wyrażonym w art. 45 Konstytucji oraz z zasadą ustawowego określania zasad dotyczących przebiegu postępowania sądowego wyrażoną w art. 176 ust. 2 Konstytucji.

Stanowisko KRS w sprawie działań Prezesa SN kierującego Izbą Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Krajowa Rada Sądownictwa wyraziła głębokie zaniepokojenie działaniami Prezesa SN kierującego pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie przyjęcia od Marszałka Sejmu - z pominięciem biura podawczego - odwołania od postanowień w sprawie wygaśnięcia mandatu posłów Mariusza Kamińskiego oraz Macieja Wąsika. Te działania godzą, zdaniem Rady, w autorytet Sądu

Najwyższego i podważają zaufanie obywateli do tego sądu, poddając w wątpliwość w oczach opinii publicznej niezależność oraz apolityczność SN oraz niezawisłość orzekających w nim sędziów. Takie działania mogą wywołać niepokoje społeczne i podważyć zaufanie obywateli do państwa i jego instytucji.

KRS wezwała wszystkie organy państwa do zaniechania działań godzących w powagę sądów, kwestionujących umocowanie sędziów i sądów w RP.

Rada wezwała też Prokuraturę Krajową do podjęcia działań zmierzających do wyjaśnienia wszystkich okoliczności tej sprawy.

Krajowa Rada Sądownictwa, po przeprowadzonych konkursach na stanowiska sędziowskie, podjęła uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP pięciu wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego, 12 wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu okręgowego i dwóch wniosków o powołanie do sądu apelacyjnego. Rada poparła także kandydaturę jednego asesora na stanowisko sędziego sądu rejonowego.

Rada rozpatrzyła 15 spraw dotyczących wniosków o cofnięcie zgłoszeń udziału w konkursach i negatywnie rozpatrzyła jedno oświadczenie woli dalszego zajmowania stanowiska sędziego.

Członkowie Rady uwzględnili cztery wnioski o stwierdzenie daty przejścia w stan spoczynku. Umorzyli jedno odwołanie od zmiany podziału czynności i uwzględnili jedno zastrzeżenie asesora wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa

Lista kandydatów do Sądu Najwyższego MP z 2023 r., poz. 1112

Krajowa Rada Sądownictwa, wykonując konstytucyjny obowiązek stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów, na podstawie art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i art. 3 ust. 1 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. z 2021 r. poz. 269 ze zm.) wyraża głębokie zaniepokojenie działaniami Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Z oświadczeń I Prezesa Sądu Najwyższego i Prezesa kierującego pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznej wynika, co następuje. Prezes Sądu Najwyższego kierujący pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SSN Piotr Prusinowski przyjął bezpośrednio od Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej – z pominięciem biura podawczego –– odwołania od postanowień w przedmiocie wygaśnięcia mandatu poselskiego posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Mariusza Kamińskiego oraz Macieja Wąsika, i z naruszeniem przepisu art. 26 § 1 pkt 11 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku o Sądzie Najwyższym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1093 ze zm.) zaniechał czynności wynikających z § 76 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 lipca 2022 r. Regulamin Sądu Najwyższego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1489 ze zm.), polecając rejestrację odwołań w niewłaściwej izbie (Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych), wbrew woli osób poszukujących ochrony sądowej. Pominięcie biura podawczego zaburzyło kolejność wpływu spraw do izby, co w świetle § 80 pkt 1 Regulaminu Sądu Najwyższego miało wpływ na przydział sprawy do referatu konkretnego sędziego, a w konsekwencji doprowadziło do ręcznego sterowania i wyznaczenia składu orzekającego.

Działania Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych godzą w autorytet Sądu Najwyższego i podważają zaufanie obywateli do tego Sądu, poddając w wątpliwość w oczach opinii publicznej niezależność oraz apolityczność Sądu Najwyższego oraz niezawisłość orzekających w nim sędziów. Powyższe działania mogą wywołać niepokoje społeczne i podważyć zaufanie obywateli do Państwa i jego instytucji.

W ocenie Krajowej Rady Sądownictwa doszło do naruszenia § 5 ust. 2, § 9, § 10 i § 12 ust. 1 Zbioru Zasad Etyki Zawodowej Sędziów (Uchwała nr 16/2003 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego 2003 roku w sprawie uchwalenia zbioru zasad etyki zawodowej sędziów).

Odrębnego wyjaśnienia i zweryfikowania wymagają publicznie wypowiadane twierdzenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej dotyczące uzgadniania składu sędziowskiego mającego rozpoznać te odwołania, które mogą podważyć zaufanie do legalności działania, niezawisłości oraz bezstronności sędziów Sądu Najwyższego.

W związku z powyższym Krajowa Rada Sądownictwa wzywa wszystkie organy państwa do zaniechania działań godzących w powagę sądów, kwestionujących umocowanie sędziów i sądów w Rzeczypospolitej Polskiej.

Krajowa Rada Sądownictwa wzywa Prokuraturę Krajową do podjęcia działań zmierzających do wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy.

Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka

Data wydarzenia: 2024-01-09

Data końca wydarzenia: 2024-01-09

Krajowa Rada Sądownictwa po zapoznaniu się z projektem rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości, zmieniającym rozporządzenie – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (B 800), przedstawionym razem z pismem Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 grudnia 2023 r. (znak DLUS-II.4601.3.2023), opiniuje projekt negatywnie jako sprzeczny z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego dotyczącymi zasad kształtowania ustroju sądów i postępowania przed sądami.

I. Zagadnienia wstępne
Przekazany Radzie do zaopiniowania projekt sformułowany został wyraźnie w celu bezpośredniego naruszenia konstytucyjnej zasady niezawisłości sędziów (art. 178 Konstytucji), co jest sprzeczne także z standardami europejskimi oraz zasadą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji). Przedstawione propozycje zmian w Regulaminie urzędowania sądów powszechnych stanowią zagrożenie dla podstawowych zasad ustrojowych państwa, godząc w prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Konsekwencją wejścia w życie przedmiotowych zmian może być naruszenie zasady bezpieczeństwa prawnego oraz zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Uchwała Prezydium Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 20 grudnia 2023 r.
w przedmiocie uchwały Sejmu RP z dnia 20 grudnia 2023 r. w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa w demokratycznym państwie prawnym.

Krajowa Rada Sądownictwa wykonując konstytucyjny obowiązek stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów na podstawie art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 3 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa stwierdza, co następuje:
1. Uchwała Sejmu RP z 20 grudnia 2023 r. podważa zaufanie do konstytucyjnych organów, godzi w porządek prawny, wbrew tytułowi inicjuje konflikt o znamionach kryzysu konstytucyjnego. Podjęta pod pozorem przywracania praworządności stanowi bezprawny i nieznany dotąd w historii Rzeczpospolitej Polskiej zamach na konstytucyjne organy państwa i z pewnością przejdzie do niechlubnej historii jako rozwiązanie niestosowane nigdy wcześniej, ani w komunistycznym reżimie totalitarnym, ani w trakcie wojen i okupacji niemieckiej.
2. Uchwała Sejmu została podjęta bez podstawy prawnej i poza zakresem jego kompetencji (ultra vires). Narusza wartości państwa prawa wynikające z art. 2 i art. 7 Konstytucji RP. Podważa konstytucyjne fundamenty państwa, kwestionując demokratyczny mandat Krajowej Rady Sądownictwa i wyłączną prerogatywę Prezydenta RP do powołania sędziów, a także zasadę niezawisłości i nieusuwalności sędziów.
3. Uchwała Sejmu, mająca przywrócić zdolność Krajowej Rady Sądownictwa do prawidłowej realizacji jej konstytucyjnych funkcji stanowi w istocie rzeczy zaprzeczenie idei demokratycznego państwa prawa i jest wielopłaszczyznowo niezgodna z Konstytucją RP. tj. z jej art. 144 ust. 3 pkt 17, art. 178, art. 179, art. 187 i art. 190 ust. 1.
4. Zawarty w treści uchwały apel wzywający sędziów-członków Krajowej Rady Sądownictwa do zaniechania wykonywania ich konstytucyjnych i ustawowych obowiązków stanowi bezprecedensowe, bezprawne i niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawnym wywieranie wpływu i nacisku na działania Rady. Wbrew nielegalnej treści uchwały każdy z sędziów członków Krajowej Rady Sądownictwa jest obowiązany do wykonywania swojego mandatu do końca kadencji. Sędziowie-członkowie Krajowej Rady Sądownictwa są niezawiśli i niezależni od władzy ustawodawczej i wykonawczej.
5. Zgodnie z art. 187 ust. 4 Konstytucji ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa oraz sposób wyboru jej członków określa ustawa. Zgodność określonej w ustawie procedury wyboru członków do KRS z Konstytucją potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 25.03.2019 r. w sprawie K 12/18. Uchwała Sejmu z dnia 20 grudnia 2023 r. ingerująca w zakres działania i tryb pracy Rady stanowi bezpośrednią niedopuszczalną ingerencję w materię konstytucyjną i ustawową. Ani sama uchwała, jak również przywołane w jej treści orzecznictwo międzypaństwowych trybunałów w żadnym stopniu nie mogą zastępować ustawy ustrojowej, a tym bardziej wkraczać w regulację konstytucyjną.
6. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa, określająca sposób wyboru sędziowskiej części członków do KRS, korzysta z domniemania jej zgodności z Konstytucją RP. Jedynym sądem prawa uprawnionym do oceny jej zgodności z normą konstytucyjną jest Trybunał Konstytucyjny. Jego orzeczenia mają moc powszechnie obowiązującą, także względem Sejmu RP, i są ostateczne (art. 190 ust. 1 Konstytucji RP).
7. Uchwała pomijająca orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące ustroju Krajowej Rady Sądownictwa i wymiaru sprawiedliwości, m.in. wyroki TK z 25 marca 2019 r. sygn. akt K12/18, z 10 marca 2022, sygn. akt K 7/21, z 22 lutego 2022 r. sygn. akt P 10/19, z 24 listopada 2021 r. sygn. akt K 6/21, z 7 października 2021 r. sygn. akt K 3/21, z 14 lipca 2021 r. sygn. akt P 7/20, z 2 czerwca 2020 r. sygn. akt P 13/19, z 20 kwietnia 2020 r. sygn.. akt U 2/20, z 4 marca 2020 r. sygn. akt P 22/19, jest sprzeczna z przywołaną normą art. 190 ust. 1 Konstytucji RP.
8. Krajowa Rada Sądownictwa oświadcza, że odpowiedzialność za ewentualne zachowania godzące w Krajową Radę Sądownictwa i jej członków, a mogące skutkować zaburzeniami funkcjonalności i ciągłości pracy Rady, a w konsekwencji anarchią w wymiarze sprawiedliwości, ponoszą posłowie na Sejm RP oraz Sejm RP.
9. Krajowa Rada Sądownictwa jako konstytucyjny organ państwa zawsze będzie stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej, bronić wartość demokratycznego państwa prawa konstytucyjnego porządku państwa, a jej członkowie wykonywać będą swoje konstytucyjne funkcje i zadania zgodnie z demokratycznym mandatem jej członków do czasu przekazania obowiązków członkom wybranym na kolejną kadencję zgodnie z obowiązująca ustawą.