Na zakończonym 26 kwietnia br. posiedzeniu plenarnym członkowie KRS podjęli uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP czterech wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego, 18 wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu okręgowego oraz czterech wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu apelacyjnego.
Krajowa Rada Sądownictwa skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją RP art. 46 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz art. 24 ust. 2 lit. b i art. 29 ust. 2 Regulaminu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Zasadniczym problemem konstytucyjnym przedstawionym w tym wniosku jest stan prawny, w którym normy prawa międzynarodowego wiążące Rzeczpospolitą Polską zobowiązują do działania wbrew Konstytucji RP, do podejmowania działań naruszających ustawę zasadniczą, co zostało wprost stwierdzone ostatecznymi i powszechnie obowiązującymi wyrokami Trybunału Konstytucyjnego.
Wewnętrzne przepisy Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, niestanowiące nawet przepisów organizacji międzynarodowej, do której przystąpiła Rzeczpospolita Polska (Rady Europy), dopuszczają, aby wyroki dotyczące i wiążące Rzeczpospolitą Polską były wydawane przez składy ETPC bez przedstawiciela Rzeczypospolitej.
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka utracił moc w zakresie, w jakim, przy ocenie spełnienia warunku „sądu ustanowionego ustawą” upoważnia Europejski Trybunał Praw Człowieka lub sądy krajowe do dokonywania oceny zgodności z Konstytucją i Konwencją ustaw dotyczących ustroju sądownictwa, właściwości sądów oraz ustawy określającej ustrój, zakres działania, tryb pracy i sposób wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa.
Stąd też KRS zaskarżyła art. 46 ust.1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności w zakresie, w jakim zobowiązuje organy władzy publicznej RP do wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie nakładającym obowiązek:
- wypłaty zadośćuczynienia lub zwrotu kosztów na rzecz strony;
- zmian Konstytucji RP i ustaw dotyczących procedury powoływania sędziów i ustroju sądów.
W trakcie zakończonego posiedzenia Krajowa Rada Sadownictwa przyjęła też uchwałę o skierowaniu następnego wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisów ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych z 27 lipca 2001 r. i zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej wraz z wnioskiem o zabezpieczenie.
Chodzi m.in. o uprzywilejowanie Ministra Sprawiedliwości wobec innych stron, uczestników postępowań dyscyplinarnych i nadmierną ingerencję organu władzy wykonawczej w funkcjonowanie sądów powszechnych, naruszającą niezawisłość sędziów i niezależność sądów.
Kwestionowany kompleks przepisów to uprawnienia Ministra Sprawiedliwości:
- prawo rozpoznawania skarg na działalność Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości,
- arbitralne prawo powoływania Rzecznika Dyscyplinarnego Ministra Sprawiedliwości o szczególnych uprawnienia względem innych rzeczników dyscyplinarnych tzw. rzecznika ad hoc i jego ścisłe podporządkowanie Ministrowi Sprawiedliwości,
- dedykowane wyłącznie Ministrowi Sprawiedliwości prawo wniesienia sprzeciwu i związanie rzeczników dyscyplinarnych treścią sprzeciwu,
- prawo żądania przesłania akt postępowania dyscyplinarnego,
- obowiązek doręczenia Ministrowi Sprawiedliwości w postępowaniu dyscyplinarnym wszystkich pism i decyzji procesowych.
W ocenie Rady, nadmierna ingerencja władzy wykonawczej skutkuje ograniczeniem możliwości realizacji prawa do sądu jako sądu prawidłowo ukształtowanego, wolnego od wpływów innych władz – sądu niezależnego.
Rada przyjęła także uchwałę dotyczącą zamian w Regulaminie KRS, których celem jest usprawnienie przebiegu posiedzeń plenarnych.
Członkowie Rada negatywnie zaopiniowali pięć oświadczeń woli dalszego zajmowania stanowiska sędziego. Uwzględnili trzy wnioski o przeniesienie sędziów w stan spoczynku i rozpatrzyli dwa wnioski o stwierdzenie daty przejścia w stan spoczynku.
Krajowa Rada Sądownictwa zapoznała się także z siedmioma projektami aktów prawnych. Zdecydowała, by dwóch nie opiniować, ponieważ przedmiot regulacji jest poza kompetencjami Rady, cztery projekty zaopiniowała pozytywnie, a dwa - negatywnie. W przypadku pozytywnie zaopiniowanych projektów - rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia asystentów sędziów, a także kierowników i specjalistów wchodzących w skład opiniodawczych zespołów sądowych, Rada zawnioskowała o podwyższenie dolnej granicy ich wynagrodzenia.
Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa